2021 abu ali ibn sino – sog‘lom turmush tarzi haqida

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences 
 
VOLUME 1 | ISSUE 5 
ISSN 2181-1784 
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 
369 
w
www.oriens.uz
June 
2021
 
 
Shunday qilib, dunyodagi odamlar bir turga mansub bo‘lsalar ham, ular orasida 
ichki me’yori teng ikki kishini aslo uchratish mumkin emas. 
1.
Insonning individual (o‘ziga xos) mizoji; 
2.
Har bir a’zoning o‘z mizoji; 
3.
Insondagi jins mizoji; 
4.
Insondagi yosh mizoji; 
5.
Ovqatlar mizoji; 
6.
Fasllar mizoji; 
7.
Dorilar mizoji 
8.
Kiyimlar mizoji
Har xil mintaqalar mizoji va h. 
Inson sog‘lom bo‘lishi uchun o‘z tanasidagi yetti muvozanatga qat’iy amal 
qilmog‘i shart. Bular quyidagilardir: 
“1. Tana (organizm) mutanosibligi; 
2. Ovqat va ichimlik tanlash; 
3. Gavdani ortiqchalikdan xoli etish; 
4. Tana a’zolari joylanish to‘g‘riligi, mutanosibligini saqlash; 
5. Burunga tortiladigan havoni yetarli va yaxshi qilish; 
6. Kiyiladigan kiyimlarni muhitga moslab tanlash; 
7. Jismoniy va ma’naviy harakatlar mu’tadilligi ”. 
Inson salomatlik me’yorlaridan biri qondagi xolesterin miqdori, agar xolesterin 
miqdori 120-180 MB (medisina birligi-S.X.) bo‘lsa bu samomatlik me’yoridir. 200 
medinisina ko‘rsatkichidan oshishi esa arteriya qon tomirlarining ifloslanganidan 
dalolat beradi. Qon tomirlarida to‘planib borayotgan xolesterin miqdori qondagi 
xolesterin miqdoriga to‘g‘ri proporsionaldir. Inson tanasi qonidagi qand miqdori; 
qon bosimi; tanadagi yog‘ miqdori va qondagi gliserin miqdorlari bu ko‘rsatkichlari 
bari salomatlikni ko‘rsatuvchi ichki tabiiy me’yorlardir. Aynan mana shu 
ko‘rsatkichlar o‘z me’yorida bo‘lganda inson salomat bo‘la oladi.
“Sog‘liqni saqlash ilmi”,”Sog‘lom turmush tarzi”,”Sog‘lom avlod”, ”Ruhiy 
salomatlik” , “Sog‘lom tabiiy muhit” konsepsiyalarining asoschisi Ibn Sinoning tib 
asarlaridir desak, aslo mubolag‘a qilmagan bo‘lamiz. Inson salomatligi faqat tana 
ichki muhitiga bog‘liq bo‘lmay, balki atrof-muhit, xilma-xil ekologik omillar, 
ma’naviy ta’sirlarga ham bog‘liqligi alloma nazaridan chetda qolmagan. 
Fikrimizni dalili sifatida, allomaning “suv sifatini aniqlash” borasidagi; “tabiiy 
ta’sir” hamda “tabiiyga zid ta’sirlar” borasidagi g‘oyalarini misol qila olishimiz 
mumkin. Insonning tabiiylikka mos ta’siri o‘z ichiga sifat jihatdan farq qiladigan ikki 
xil ta’sirni o‘z ichiga oladi. 
1.
Tabiatga mos, ya’ni tabiat bilan mutanosib bo‘lgan ta’sir; 

---