2019 O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti

315-mashq. O’qing. Har bir gapda nechta birikma borligini va ular qanday munosabatga kirishganligini ayting. Moslashuv yo’li bilan birikkan so’z birikmalarini ko’chiring.
1. Traktorchilarning ovqatlanishi va dam olishi uchun Anorxonning taklifi bilan kolxoz duradgorlari ko’chma shiypon yasab bergan edilar. (I. R.) 2. Jo’ra quyoshning issiq nurlari sochilib turgan mana bu osmonni sevadi, oq oltinlar yetishtirgan mana bu yerni sevadi, laziz mevalar, soya-salqinlar bergan bog’larni sevadi. (N.Biryukov.) 3. E, o’rtoq Odinaev, har bir komandir o’zining jangchilarini o’z farzandidek yaxshi bilishga, esida saqlab qolishga majbur. (F. Niyoziy.) 4. Navoiy sharafiga tantanali qabul marosimlari o’tkazildi, ziyofatlar berildi. (L. Batь.) 5. CHol o’rnidan turib yana gullar orasiga kirib ketdi. (S.Ahm.) 6. Siz qozoq xalqining sevgi, salomin, Do’stlik haqidagi shirin kalomin, Qardoshlik tuyg’usin ola keldingiz, Qalbimizga sevinch sola keldingiz. (U.)
316-mashq. O’qing. Boshqaruv munosabatidagi birikmalarni ko’chirib, boshqaruvchi (hokim) va boshqariluvchi (tobe) so’zlarni aniqlang, ular qaysi so’z turkumi bilan ifodalanganini ayting.

Butun yurtda qizg’in ish borardi. Navoiy savdogarlar va sayyohlar uchun hamma yo’llarda rabot va karvonsaroylar qurdirish, ko’proq madrasa, maktab va shifoxonalar barpo etish, ariqlar qazdirib, qaqrab yotgan yerlarga suv chiqarish; o’tmishning qimmatbaho yodgorliklarini vayrongarchilikdan asrab qolish, olim va shoirlarni qo’llab-quvvatlashga intilardi. Bularning hammasi muttasil nazorat qilib turishni, sabot-matonat bilan mehnat qilib, katta mablag’lar sarflashni talab etardi. (L. Batь.)