2019 O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi termiz davlat universiteti

Tayanch iboralar: Bosh bo’laklar uyushuvi ikkinchi darajali bo’laklar, uyushuvi bog’lovchilar,

umumlashtiruvchi so’z, tinish velgilari.

Uyushuq bo’laklar haqida ma’lumot.

Gap bir so’roqqa javob bo’lib, bir xil sinttaktik vazifani bajarib, o’zaro teng bog’lovchilar yoki sanash intonatsiyasi orqali birikkan gap bo’laklari gapning uyushuq bo’laklari deyiladi.

Masalan: Tobora ko’tarilayotgan quyosh o’rik, olma, shaftoli va giloslarning shohlariga o’zining ertalabki sel-sel yog’dusini sepmoqda. (P.T.)

Yoki: Sherga soldim tuprog’u yulduz,

Mehru vafo, do’st yor suratin.

(T. Sodiqova.)

Mazkur misollarning birinchisida o’rik, olma, shaftoli, giloslar, nimalar? So’rog’iga javob bo’lib, uyushib kelgan bo’lsa, keyingisida tuproq, yulduz, mehr, vafo, do’st, yor so’zlari qaratqich aniqlovchi vazifasida kelib, nimaning? So’rog’iga javob bo’ladi hamda bir xil sintaktik vazifa bajarib kelyapti. Har bir gap bo’lagi uyushib kelishi mumkin.

Masalan: