2019 O‘qish oxi

Qor  alyori
Dilshod  Rajab
Osmon  qorni  eladi,
Yerni  oqqa  beladi.
Xuddi  yumshoq  par  to‘shak,
Dumalaging  keladi.
Qor  yog‘ar-ey,  qor  yog‘ar,
To‘lib  dala-qir  yog‘ar.
Boshimizdan  sochqiday,
Oq  marvarid,  dur  yog‘ar.
Xo‘p  yaxmalak  otamiz,
Goho  qorga  botamiz.
Qizib  jo‘shar  qon  tanda,
Kim  deydi  sovqotamiz?
Qish  yaxshi-yo,  qish  yaxshi,
Oppoq  qor  –  kumush  yaxshi.
Bir-birovga  qor  otib,
Qiyqirib,  quvish  yaxshi.
Qorto‘plarni  otamiz,
Rosa  kulib  qotamiz.
Pisand  qilmay  ayozni,
Qish  zavqini  totamiz.
Qor  yog‘ar-ey,  zo‘r  yog‘ar,
Rizq-u  ro‘z  mo‘l-ko‘l  yog‘ar.
Xo‘b  quvnatib  dillarni,
Zavqimizga  jo‘r  yog‘ar.

---

75
1.  Shoir  qorni  nimaga  o‘xshatgan?
2.  „Qor  yog‘ar-ey,  zo‘r  yog‘ar,  Rizq-u  ro‘z
mo‘l-ko‘l  yog‘ar“  misralarini  qay  tarzda  tu-
shundingiz?
She’rni  yod  oling.
Oppoqqina  dasturxon,
Yer  yuzini  qoplagan.
Chànà
O‘tkir  Hîshimîv
(Hikoya)
Fàrhîdning  dàdàsi  chànà  îlib  kåldi.  Chànà-
ning  îrqàsidà  suyanchig‘i  bîr.  Sirpànchiq  qà-
nîtlàri  yaràq-yaràq  qilàdi.
– O‘g‘lim,  chànàngni  o‘rtîqlàring  bilàn  birgà
uchgin,  õo‘pmi? – dåb  tàyinlàdi  dàdàsi.
Fàrhod indàmàdi. Ertàsigà nînushtà qilàr-qil-
màs,  chànàsining  ipidàn  tîrtib,  ko‘chàgà  chiq-
di.  Îsmîndàn  kàpàlàk  qîr  yog‘àr,  bîlàlàr  qiy-
chuv ko‘tàrib o‘ynàshàrdi. Birîv sirpànchiq uchàr,
birîv  qîrbîbî  yasàr  edi.
Bîlàlàr  Fàrhîdni  ko‘rishlàri  bilàn  àtrîfini
o‘ràb  îlishdi.  Fàrhîd  bo‘lsà:
– Qîchinglàr,  bîsib  kåtàdi!  –  dåb  chànàning
ipidàn  màhkàm  ushlàb  îldi-dà,  Shàvkàtni  turtib
o‘tib  kåtdi.  Ko‘chàning  nàrigi  båtidàgi  tåpàlikkà
keta  bîshlàdi.
– Måni  hàm  uchir,  –  dådi  Dildîrà  ungà  er-
gàshib.
(
Qor
)

---

76
– Hî,  sinib  qîlàdi,  –  dådi  Fàrhîd  và  chà-
nàsini  sudràb  kåtàvårdi.
Tåpàlik  ustigà  chiqib,  chànàgà  o‘tirib  îldi.
Kåyin  îyog‘i  bilàn  bir  siltàngàn  edi,  chànà
shuvullàb  pàstgà  uchib  kåtdi.  Fàrhîdning  yuzigà
qîr uchqunlàri urilàr, chànà esà qushdåk uchib
bîràr,  uning  qulîg‘i  îstidà  shàmîl  g‘uvullàr,
àmmî  u  sîvqîtmàs  edi.
Chànà  pàstgà  tushgànidàn  kåyin  to‘õtàb
qîldi.
Fàrhîdning  yonigà  Bàhîdir  yugurib  kåldi  và
Fàrhîdgà  qàràb:
– Gàlmà-gàldàn  uchà  qîlàylik.  Bir  gàl  sån
tîrtàsàn,  bir  gàl  mån  tîrtàmàn,  –  dådi.
Shundà  Fàrhîd:
– Yo‘q,  ipi  uzilib  kåtàdi,  –  dådi-dà,  qîvî-
g‘ini  sîlib  îldi.  Bàhîdir  Fàrhîdning  qizg‘àn-
chiqligidàn  õàfà  bo‘ldi  và  sirpànchiq  uchà-
yotgàn  bîlàlàrning  îldigà  kåtib  qîldi.
U  yanà  tåpàlikkà  chànàsini  sudràb  chiqdi.
Kåyin  pàstlikkà  uchib  tushdi.  Båsh-îlti  màrtà
shundày  qilgàndàn  kåyin  chàrchàb  qîldi.
Fàrhîd  chànàsini  sudràb  bîlàlàrning  îldigà
bîrdi:
– Yur,  Bàhîdir,  gàlmà-gàl  uchàmiz, – dådi.
– Kåràkmàs!  Mån  bîlàlàr  bilàn  o‘ynày-
màn, – dådi  Bàhîdir.
Fàrhîd  Dildîràning  îldigà  bîrdi:
– Yur,  Dildîrà,  ikkàlàmiz  chànàdà  tåpàlikdàn
tushish  o‘ynàymiz, – dådi.

---

77
– Hàli  bårmàding-ku,  chànàngni!  Endi  kåràk-
màs,  –  dådi  Dildîrà  và  qizlàr  bilàn  qîrbîbî
yasàyvårdi.
Fàrhîd  ulàrning  o‘yinini  birpàs  tîmîshà  qi-
lib turdi-dà,  zårikib  kåtdi. Bîlàlàrning îldigà bî-
rày  dåsà,  Bàhîdir  bilàn  Shàvkàtdàn  uyaldi.
Bittà  o‘zi  chànà  uchày  dåsà,  håch  qizig‘i
qîlmàdi.
U  àlàmidàn yig‘làb  yubîrày  dådi. Dàdàsi
nimà  uchun: „Chànàngni  bîlàlàr  bilàn bir-
gàlàshib  uchgin“,  dågànini  endi  tushundi.
Såkin-såkin  bîlàlàrning  îldigà  bîrdi-dà,  chà-
nàni  ulàrning  o‘rtàsigà  surib  qo‘ydi  và:
– Hàmmàmiz  gàlmà-gàldàn  uchàmiz,  bo‘p-
timi?  –  dådi  såkinginà.
Bîlàlàr  bu  sàfàr  yo‘q  dåyishmàdi.
1.  Îtàsi  Fàrhîdgà  nimà  dåb  tàyinlàdi?
2.  Bàhîdir  kimdàn,  nimà  uchun  õàfà  bo‘ldi?
3.  Fàrhîd  o‘z  õàtîsini  qàchîn  tushundi?