20-mavzu. Uglerod monooksidi konversiyasi kinetikasi va nazariyasi

4.UGLEROD MONOOKSIDI KONVERSIYASI.

Metanni xar kanday konversiyasi natijasida, asosan uglerod monooksidi va vodoroddan iborat gaz aralashmasi olinadi. Bundan keyingi asosiy texnologik jaraen bu uglerod monooksidini suv bugi bilan konversiyalash reaksiyasidir:

SO_(g)+N₂0_(bug)=SO_2(g)+N_2(g)+41,170 kj (25.6.)

Le-SHatele prinsipiga muvofik vodorod chikimini oshirish uchun xaroratni pasaytirish kerak. Bosimni oshirish garchand termodinamik muvozanatga ta’sir etmasa xam, kinetik faktorlar va sistemaning unumdorligini oshirishga olib keladi. Reaksiyaning muvozanat doimiysi:

Md₌R_SO2R_N2/R_SOR_N2O(bug) (25.13.)

IgMd₌ f(T) ni (N₂0 : SO = 2 : 1) (25.14.)

natijalari shuni kursatadiki bug: gaz, ya’ni N₂0:CO nisbatini 2:1 dan oshirish nomaqbuldir, chunki u xolda «SO»ni konversiyasi darajasi juda xam kam oshadi; optimal xarorat esa katalizatorni tipi va aktivligiga, «SO» konversiyasi uchun tenglangan texnologik tasvirga, xamda «SO» ni uzgartirishining berilgan darajasiga boglikdir. Sanoat sharoitida «SO»ni konversiyalash jarayoni 2 pog‘onada olib boriladi:

1-pogonada oksidli urta xaroratli temir-xrom katalizatorida 710-740K(450-480^oS)larda yukori intensiv jaraen ta’minlanadi, garchand bir kism (3-6% xajm) «SO» konversiyalanmay kolsa xam, 2-pogonada esa pastrok xaroratli katalizatorda 500-550K(230-280^oS)da kolgan «SO»ni konversiyasini deyarli muvozanatga kadar etkaziladi. Bunday texnologik tasvir, «SO»ni konversiyalash darajasini oshirishga, bugini kamrok sarflashga va vodorodni chikishini oshirishga olib keladi.