20-mavzu: Pulning xalqaro munosabatlardagi harakati Reja

Tushumlar (+)
To’lovlar (-)
I joriy operatsiyalar balansi I A savdo balansi I tovarlar eksporti I tovarlar importi
IB xizmatlar va notijorat to’lovlari balansi
Nofaktor xizmatlar bo’yicha tushumlar Yuk tashish va sug’urta Safarlar Boshqa nofaktor xizmatlar Faktor daromadlari Transfert tushumlar	Nofaktor xizmatlar bo’yicha to’lovlar Yuk tashish va sug’urta Safarlar Boshqa nofaktor xizmatlar Factor xarajatlari to’lovlari Transport to’lovlari
II –Kapital va kreditlar harakati balansi
a) bevosita investitsiyalar kelishi b) majmua investitsiyalar kelishi c) ssuda kapitalining kelishi	a) bevosita investitsiyalar ketishi b) majmua investitsiyalar ketishi c) ssuda kapitalini ketishi
III Mamlakat oltin va valyuta zahiralaridagi I va II balanslar o`rnini to`ldiruvchi o`zgarishlar
Oltin va valyuta zahiralarining kamayishi (sof chiqib ketishning o’rnini to’ldirish ”+”)	Oltin va valyuta zahiralarining ko’payishi(sof mablag’ kelishining yutilib ketishi “ - ”)

To’lov balansi tarkibida savdo balansi asosiy o’rinni egallaydi, chunki u bilan mamlakat tashqi iqtisodiy ahvoliga baho beriladi. Agar mamlakatning eksporti ma’lum davrda importdan ortiq bo’lsa savdo balansi aktiv, uni aksi passiv sal`do bo’ladi. Bu albatta ichki va tashqi omillarga ham bog’liq. Jumladan, mamlakatni dunyo bozoriga chiqaradigan mahsulotlarining narxi sezilarli darajada ortib barqaror tursa va ayni boshqa holatlarda mamlakat eksportida savdo balansini musbatligi ta’minlanadi.

To’lov balansidagi factor xizmatlariga mamlakatning tadbirkorlik yoki ssuda kapitali shaklidagi investitsiyalardan tushumlar va to’lovlar kiritiladi.
Nofaktor xizmatlar oqimiga sayyohlik, transportda yo’lovchilar va yuklar tashish, sug’urta, telekommunikatsiyalar uchun tushum va to’lovlar kiradi.
Xizmatlar balansi muddatlari bo’yicha harakatini ko’pincha “ko’rinmas operatsiyalar” ham deyiladi.
Kelajakda mamlakatimizdagi diniy va madaniy yodgorliklarni hisobga olgan holda xizmatlar balansi ham to’lov balansining asosiy bo’limla`ridan biri bo’lib qoladi.