20-mavzu: AlisherNavoiy so‘zmulkiningsultoni. Grammatika. So‘z turkumlari

 

 

Morfologiya  atamasi  grekcha  morfe-  shakl,logos-  so‘z,  fan 

ma’nolarini bildiradi. Morfologiyada so‘z turkumlari o‘rganaladi. 

Sintaksisda so‘z birikmalari, gap va uning turlari o‘rganaladi.  

Tildagi  so‘zlarning  umumiy  va  grammatik  ma’no  va  vazifalariga  ko‘ra 

ma’lum  guruhlarga  bulinishi  so‘z  turkumlari  deiladi.  So‘z  turkumlari 

quyidagi guruhlarga bo‘linadi:  

 

 

1.Mustaqil  so‘z  turkumlari-  lug‘aviy  ma’noga  ega  bo‘lib, 

morfologik  jihatdan  o‘zgaradigan,  gap  ichida  malum  sintaktik  vazifa 

bajaradigan so‘zlar dir. Bu guruhga ot, sifat, son, olmosh, fe`l, ravish kiradi. 

2.Yordamchi  so‘zlar  turkumiga  mansub  so‘zlar  yakka  holda 

man`no  anglatmaydi,  gap  bo‘lagi  bo‘la  olmaydi,  Grammatik  ma’nolarni 

ifodalashga  xizmat  qiladigan  so‘lardir.  Ular  mustaqil  so‘zlar  va  ayirim 

gaplar  o‘rasidagi  muno‘sabatni  anglatishga  xizmat  qiladi,  so‘zga  va 

gapning  mazmuniga  turli  qo‘shimcha  ma’nolar  qo‘shadi.  Yordamchi 

so‘zlarga ko‘makchi, bog‘lovchi, yuklama kiradi. 

---