20. Амалий машғулот сифат менежменти тизими ички аудити

4.Аудит тамойиллари

Аудитни тайёрлаш ва амалга оширишда маълум тамойилларга риоя қилиш керак. Бу тамойилларга риоя қилиниши аудит натижалари бўйича етарли, ишончли ва объектив маълумотлар олишни зарур шарти ҳисобланади. ИСО 19011:2002 стандартида аудиторлар учун текшириш жараёнига тааллуқли тамойиллар келтирилган.

Аудиторлар раҳбарлик учун қабул қиладиган тамойиллар:

1. 
   Ўзини маданиятли тутиш
   
2. 
   Виждонан, холисона баён қилиш
   
3. 
   Хаар бир ходимёки жараёнга етарли эътибор
   
4. 
   Ижобий ёндошув
   

Текшириш жараёнига тааллуқли тамойиллар:
1) Мустақиллик – аудит холислиги ва аудит натижалари бўйича хулосалар объектив асосга эга эканлиги.
Аудит натижалари объективлигини таъминлаш учун аудиторлар узлари текшираётган фаолиятдан мустақил бўлишлари керак.
2) Исботларга асосланган ёндошув – аудит натижалари бўйича ишончли хулосаларни олишнинг рационал усули.
Фақат текшириб асосланган маълумот аудит гувоҳлиги бўлиши мумкин, шунинг учун ишончли маълумот олиш учун аудитор маълумот йиғишни турли усуллари ва маълумот олишни бир неча манбаларидан фойдаланиши лозим.
Юқорида кўрсатилган тамойиллардан ташқари аудитни баъзи ташкилий тамойилларини кўриб чиқишимиз керак:

1. 
   Ягоналилик тамойили - ҳар бир аниқ аудит, корхона раҳбари томонидан расмий белгиланган процедура бўйича ўтказилади. Ташкилотда аудит натижаларини тақдим қилишни ягона шаклларини қўлланилиши, бир қатор аудитларда олинган маълумотларни таҳлилини енгиллаштиради.
   
2. 
   Тизимлилик тамойили- СМТ турли элементлари бўйича аниқ аудитларни режалаштириш ва ўтказиш уларни таркибий ўзаро алоқасини ҳисобга олган ҳолда амалга оширилиши керак.
   
3. 
   Ҳужжатлаштириш тамойили - ҳар бир аудитни ўтказиш, аудит ўтказилаётган объектни хакикий ҳолати тўғрисидаги маълумотни сақланишини таъминлаш мақсадида корхонада урнатилган маълум бир тарзда ҳужжатлаштирилиши керак.
   
4.