2 Ўзбекистон республикаси

 
2-мавзу: Геометрик сиртларнинг ўзаро кесишуви
Дарс мақсади. 
Таълимий мақсад:
Ўқувчиларга геометрик сиртларнинг проекцияловчи 
текисликлар билан кесишган чизиғини ва уларнинг ўзаро кесишган чизиғини 
аниқлашни ўргатиш. 
Тарбиявий мақсад
: Ўқувчиларга чизмаларни бажариш жараѐнида 
аниқлик, кузатувчанлик ва интизомлиликни тарбиялаш. 
Ривожлантирувчи мақсад
: Геометрик фигураларни ўзаро кесишувини 
аниқлашни, чизмаларни тўғри бажариш ва ўқиш малакаларини 
ривожлантириш. 
Дарсда қўлланиладиган методлар: анъанавий ва интерактив методлар. 
Кўргазмали қўлланмалар: кодоскоп, слайдлар, электрон ўқув қўлланма, 
кўргазмали плакатлар ва моделлар. 
Методик тавсиялар: бу мавзуни ўтгунга қадар ўқувчилар геометрик 
сиртларни текислик билан кесиши натижасида ҳосил бўладиган чизиқлар 
ҳақида тушунчага эга бўладилар. Шундай бўлсада, компьютер 
имкониятлардан фойдаланган ҳолда ўтилган мавзуни қисқача такрорлаб 
олиш ўқувчиларнинг янги мавзуни осонроқ тушунишларини таъминлайди. 
Шу сабабли қўлланмада такрорлаш учун мўлжалланган видеолавҳа ўрин 
олган бўлиб, унда конуснинг текислик билан кесилиши натижасида ҳосил 
бўладиган чизиқлар анимация тарзида намойиш этилади.
Ўқитувчи шу видеолавҳани намойиш этиб ўқувчиларнинг билимини 
мустаҳкамлаб олгандан сўнг, худди шу геометрик сиртлар ўзаро кесишиши 
натижасида қандай чизиқлар ҳосил бўлиши мумкин, деган саволни ўртага 
ташлайди. Бунда ўқувчиларни хаѐлан тасаввур қилишга ундаб, ўқитувчи 
иложи борича шунга оид моделларни кўрсатган ҳолда уларнинг фазовий 
тасаввурларини деформациялаши зарур. Шу ўринда таъкидлаш жоизки, 
ўқитувчи ўқувчиларнинг касбий мутахассисликларига яқин бўлган ва унда 
учрайдиган деталларни ҳаѐтий мисоллар билан келтириши ва ўқувчилардан 
ҳам шундай мисоллар келтиришни талаб қилиши дарсни янада қизиқарли 
ўтишини таъминлайди. Шундан сўнг янги мавзуни электрон қўлланмадан 
фойдаланган ҳолда тушунтириб, унга параллел равишда ўқувчиларнинг 
бажарган чизмаларини текшириб, камчиликларини кўрсатиб боради (2.6-
расм). 

---

66