2. Xavfsizlikning tizimli tahlili Faoliyat xavfsizligini boshqarishning uslubiy asoslari

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. 
   A. Qudratov, T.G’aniev, O’. Yuldashev, G’.Yo. Yormatov, N. Xabibullaev, F.D Xudoev. «Hayot faoliyati xavfsizligi» maruzalar kursi.
   

Toshkent 2005 y
6.Yuldashev O.R., Sapaev Sh.M., va boshqalar «Hayot faoliyati xavfsizligi» fanidan amaly mashg’ulotlar. O’quv qo’llanma. Toshkent 2010 y

7. 
   Т.В. Гитун, А.Г Елисеев и др. «Экстремальная медицина» Полный справочник. Москва 2006 г.
   
8. 
   О.Р Юлдашев, О.Т Хасанова и др. «Аварийно-спасательные раьоты» Учебное пособие. Ташкент 2008 г.
   
9. 
   О.Р Юлдашев, О.К Абдурахманов и др. «Безопасность жизнедеятельности» Учебное пособие. Ташкент 2009 г.
   
10. 
    X.V Salimov. «Ekologiya» Ruscha-o’zbekcha izohli lug’ati Toshkent 2009 y.
    
11. 
    M.K.Полтев. Oxpaнa тpyдa в мaшиностроении.М.Высшая школа,1980.
    
12. 
    Caйдаминов C.C. Ocновы oxpaны окружаюшей среди.T.: «O'qituvchi», 1989 r.
    
13. 
    Yormatmov G.Yo. , Mahmudov R. «Mehnatni muhofaza qilish» Ma'ruzalar to'plami 1-2 qism T., 1995-y.
    
14. 
    Yormatov G'.Yo. «Hayot faoliyati xavfsizligi» ma'mzalar matni. T., 2000 y.
    

6. Yormatov G'.Yo., Nasretdinova Sh.Sh. «Sanoat sanitariyasi». O'quv qo'llanma T., 1999-y.

30-
jadval

№	Hodisa	Hodisanin ma nosi
1	Aylana	Kerakli ma’lumotlar. ko'rsatkichlar bilan ta'minlangan dastlabki hodisa
2	Parallelogram	Yuz beradigan yoki yuz bermaydigan hodisa
3	To’rtburchak	Mantiqiy element
		kiritadigan hodisa
4	Uchburchak	Taqiq mantiqiy belgisi bilan qo’llaniladigan shartli hodisa
5	Romb	Yetarli darajada ishlab chiqilgan hodisa
6	Trapetsiya	O'tish belgilari

Aprior tahlilda izlanuvchi berilgan tizim uchun potensial bo'lishi mumkin bolgan shunday ko'ngilsiz hodisalarni tanlaydi va ularning sodir bolishiga olib keluvchi har xil holatlar to'plamini tuzishga intiladi.
Aposterior tahlil ko'ngilsiz hodisalar ro'y bergandan keyin o'tkaziladi.
Bunday tahlilning maqsadi - kelajak uchun tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat. Bu ikki uslub bir-birini toldiradi. Tahlilning to'g'ri (aprior) usuli oqibatni ko'rish uchun sabablarni o'rganadi. Teskari usulda sabablarni aniqlash maqsadida oqibatlar tahlil qilinadi, ya'ni tahlil asosiy hodisadan boshlab o’rganiladi. Ikkalasida ham oxirgi maqsad hamma vaqt har qanday ko'ngilsizodisalarning oldini olishdir.
Birlamchi hodisalarning paydo bolish ehtimolligi va chastotasini bilgan 1 holda, pastdan yuqoriga harakatlanib, asosiy hodisaning yuz berish ehtimolini aniqlash mumkin.
Xavfsizlikni tahlil qilganda eng asosiy muammo tizimning ko'rsatkichlarini aniqlash yoki uni chegaralashdir. Agar tizimning chegarasi juda tor qo'yilgan bo'lsa, unda tarqoq, tizimiylashmagan oldini olish chora-tadbirlarini xosil qilishga imkoniyat paydo boladi, ya'ni ayrim xavfli holatlar diqqatdan chetda qolib ketadi. Boshqa tamondan, agar chegara juda keng qo'yilsa, unda tahlil natijalari umumiy, noaniq bo’lib qolishi mumkin.
Umumiy holda yondashish hodisani aniqlashdan iborat, ya'ni berilgan aniq holatda oldini olish tadbirlari orqali ta'sir qilish mumkinligini ko'rsatadi.
Xavfsizlikni tahlil qilish aprior va aposterior uslublari bilan amalga oshadi, boshqacha aytganda, ko'ngilsiz hodisa yuz berishidan oldin
(aprior) va yuz bergandan keyin (aposterior) tahlil qilinishi mumkin.