2-variant 1– topshiriq. Gimnastikadaatamalarningzarurati. Reja

ko‘tarilishvah.k.

Sakrashvasakrabqo‘nishatamalari sport gimnastikasida

gavdaninghavodagiholatigaqarabbelgilanadi, masalan, oyoqlarni

keribsakrash, to'ntarilish; badiiygimnastikadagavdabilanoyoqlar

holatigaqarabbelgilanadi, yopiqsakrash, ochiqsakrash. qadamlab

sakrash, sapchish, tayanibumbaloqoshish, tashlanibsakrash,

siltanibsakrash, chiraylanibsakrashvah.k.

2. Atamalarniqollashqoidalari

Gimnastikaatamasishug'ullanuvchilarningmalakasihisobga

olinganholdaqo‘llanilishikerak. Masalan, ishlabchiqarishgimnastikasi,ertalabkigigiyenagimnastikasivaboshqasogiomlashtirish

gimnastikasishakllarinio'tkazishdaumumrivojlantiruvchimashqlarning

asosiyatamalaridanfoydalanibginaqolmay, ularxalq

adabiytilidagiso'zlarbilanto'ldiribboriladi.

Gimnastikaning sport turlaribilanshug'ullanaboshlaganlar

mashqlarni o ‘rganishbilanbirvaqtda, atamalarini ham bilib

borishlarizarur.

Yaxshitayyorgarlikko'rgangimnastlar, akrobatlar, o'qituvchilar

vamurabbiylaruchunatamaalohidabirmaxsustilboLlib

qoladi.

Hammaatamalarniquyidagichaguruhlargabo'libchiqqan

ma ’qul:

1. Umumiyatamalar. Bularmashqlarningalohidaguruhlarini,

umumiytushunchalarinivahokazolarnita’riflashuchunqo'llaniladi.

Masalan, safmashqlari, erkinmashqlarvaboshqalar.

2. Asosiy (aniq) atamalar. Bularmashqlarningmazmun

belgilarinianiqta'riflashimkoniniberadi. Masalan, ko'tarilish,

pastgatashlanish, aylanish, burilish, osilish, tayanish, sakrab

qo'nish, engashish, tashlanishvaboshqalar.

3. Qo'shimchaatamalar. Bularasosiyatamalargaaniqlikkiritadi

va harakat vo'nalishi, bajarishusuli, tayanishshartivahokazolarni

ko'rsatibberadi. Masalan, qaddinirostlab, yoysimonto'ntarilibva

boshqalar.

Mashqningnomi, odatda, uningmohiyatiniifodaetadigan

asosiyatamadanvaharakatni, uningizchilliginianiqlabberadigan

qo'shimchaatamadaniboratbo'ladi. Zaruratbo'Iganda, ijro

ifodasinita’kidlaydiganuqtirishso'zlariishlatiladi (masalan, qo'lda

keskin harakat, bo'shashtirish, osoyishtaharakatlantiriladivah.k.).

3. Qisqartirishqoidalari

(ayrimifodalarnitushiribqoldirish)

Bayonqilishqisqaroqbo'lishiuchungimnastikada. odatda,

koLpholatlarni, harakatlaryokiularmashqlariningnomlarini

ko'rsatmaslikqabulqilingan. Masalan, quyidagiso'zlartushirib

qoldiriladi:

•oldindan, oldinga—harakat yo'nalishiniko'rsatishda,

agar shu harakat engqisqa, ilojibor yagona yo'lbilan (masalan,

oldindanburilib) bajariladiganbo'lsa;

•qo'llar, oyoqlar, ovoquchlari, kaltlarholatiningqandayligi—

agar buholatbelgilanganuslubdagigamosbo'lsa;
•gavdani—engashtirganda;

•oyoq—oldinga, orqagasiltanishda, oyoquchiniqo'yishda;

•ko‘taring, tushiring—qo'lyokioyoqlarbilan harakat

bajarganda;

•uzunasiga,ko‘ndalangiga—muayyangimnastikajihoziga

ko'proqxosbo‘lgantabiiyholatlarda;

•ustidantutish—engko'ptarqalganbo'lganiuchun,

ichkarigasakrabtushish (yokijihozichkarisidagiholat);

•sakrabtushishyokisakrash—gimnastikajihozining

nomidanshundayqilinishinia’lunibo'lsa;

•egilib—bundayholatijrotexnikasidan ma ’lumboisa.