2. Tushunchaning ta’rifi, tuzilishi va turlari. Hukm tafakur shakli sifatida. Hukmning tarkibi va xususiyatlari



Download 137,37 Kb.
bet7/36
Sana31.05.2022
Hajmi137,37 Kb.
#622037
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   36
Bog'liq
MANTIQ

Genetik ta’riflash jins va tur orqali ta’riflashning o‘ziga xos shakli hisoblanadi. Chunki predmetning qanday tarzda paydo bo‘lishining o‘zi ayni paytda uning muhim belgisi ekanligini ko‘rsatadi. Darhaqiqat, uchburchakning o‘z o‘qi atrofida aylanishi natijasida paydo bo‘lishi geometrik shakllardan faqat konusga, o‘z mustaqilligiga birinchi bo‘lib erishish MDH respublikalardan faqat O‘zbekistonga xosdir.
Aniq ta’riflash bir qator qoidalarga rioya qilishni talab etadi. Bular:
1. Ta’riflash mutanosib bo‘lmog‘i kerak. Mazkur qoidaning talabiga muvofiq, ta’riflanuvchi va ta’riflovchi tushunchalarning hajmi o‘zaro teng bo‘lishi kerak. YA’ni: Dfd = Dfn.
Tushunchalar hajmining tengligiga esa ular orasidagi moslik munosabatini o‘rnatish orqali erishiladi. Ta’riflanuvchi va ta’riflovchi tushunchalar hajmining tengligini aniqlash uchun avvalo ularning muhokamadagi o‘rni almashtirilib ko‘riladi. Masalan, «Davlat – bu siyosiy tashkilotdir» degan ta’rif «Siyosiy tashkilot – bu davlatdir»ga almashtiriladi. Bunda o‘z-o‘zidan aniq bo‘ladiki, ta’riflanuvchi («davlat») va ta’riflovchi («siyosiy tashkilot») tushunchalarining hajmi teng emas. Darhaqiqat, «siyosiy tashkilot» tushunchasining hajmi «davlat» tushunchasining hajmidan kengdir. Chunki birinchisining hajmiga siyosiy partiyalar, kasaba uyushmalari va b. kiradi. YA’ni faqat davlatning o‘zini siyosiy tashkilot deb bo‘lmaganidek, keyingisining hajmini faqat davlatning o‘zi qamrab ololmaydi.
Boshqacha qilib aytganda, ular o‘zaro moslik munosabatida emas, balki jins va tur munosabatidadirlar. Ularning hajmini tenglashtirish uchun davlatning boshqa siyosiy tashkilotlardan farqlantiruvchi muhim belgilari – qonun chiqaruvchi, ijroya va sud tizimi idoralaridan iborat oliy hokimiyat ekanligi ko‘rsatiladi.
Ushbu qoidaning buzilishi «haddan tashqari keng va tor ta’riflash» degan mantikdy xatoliklarga yo’l qo‘yishga olib keladi.Haddan tashqari keng ta’riflash xatoligi ta’riflovchi tushunchaning hajmi ta’riflanuvchi tushunchaning hajmidan keng bo‘lgan (DfdDfn) bo‘lsa, bunda tor ta’riflashga yo’l qo‘yilgan bo‘ladi. Masalan: «Biologiya – o‘simliklar va hayvonot dunyosini o‘rganuvchi fan», deydigan bo‘lsak, ta’riflovchi tushunchaning hajmi tor, chunki mazkur fanning predmetiga o‘simlik va hayvonlardan tashqari boshqa tirik organizmlar ham kiradi.

Download 137,37 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   36




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish