2-topshiriq. Sodda va murakkab qo’shimchalar yuzasidan tahlil

2-topshiriq.Sodda va murakkab qo’shimchalar yuzasidan tahlil.

1.So’zlash,o’zlaash, birlash, salomlash, fikrlash, emaklash, faxrlan, tayyorlan, o’pkalan, ikkilan, o’ylan

II. Yamoqchilik, dehqonchilik, ozchilik, qiyinchilik, tayyorgarchilik, qahatchilik, pishiqchilik, odamgarchilik, bo’yoqchilik, mo’lchilik, suvoqchilik, loygarchilik.

III. Qonuniyat, muxtoriyat, muvoffaqqiyat, asliyat, ma’muriyat, majburiyat, adabiyat, azaliyat, aksariyat, bashariyat, mamnuniyat, mag’lubiyat, mas’uliyat, madaniyat, muzaffariyat, ma’naviyat, rasmiyat, uslubiyat, haqqoniyat.

IV. Hajviyot, Tibbiyot, iqtisodiyot, taraqqiyot, amaliyot, ijodiyot,hissiyot.

3-topshiriq. Omonim qo’shimchali so’zlar yuzasidan tahlil

1. 
   Savala, quvla, tekisla, sayqalla, saqla, ishqala, dodla, cho’qila, bukla, uxla, uhla, moyla, siltala, sekinla, tingla, o’dag’ayla
   
2. 
   Qovurma,yo’qlama, qo’lyozma, qazilma, qaynatma, topilma, burma, o’zlashma suzma
   
3. 
   Bilimim, kiyim, opam, chidam, ko’zim, tishlam, o’rim, to’plam, tinim, kitobim
   
4. 
   Tuna, to’na, bo’sha, yasha, bura, qiyna, qayna, urna, o’rna, bora-bora, yo’la
   
5. 
   To’kin, ekin, artin, yog’in, yuvin, to’lin, kiyin, qiyin, achin.
   

5-topshiriq

So’zlarni ularning o’xshash yoki farqli jihatlarini e’tiborag olib morfem tahlil qilish.

1. 
   chaqmoq (ot), chaqmoq (fe’l)
   

so’zsiz (m.so’z), so’zsiz (sifat)

yarqirama (f), yarqirama (f)

soliq (ot),soliq (sifat)

oqish (sifat), oqish (fe’l)

gullar(ot), gullar (fe’l)

ilmoq (ot) ilmoq (fe’l)

burama (sif), burama (fe’l)

yuklama (ot), yuklama (fe’l)

bog’lama (ot), bog’lama (fe’l)

sochiq (ot) , sochiq (sifat)

yara (ot), yara (fe’l)

yigirma (son), yigirma (fe’l)

balli (sif) , balli (undov so’z)

ko’zlar (ot) ko’zlar (fe’l)

changi (ot), changi (fe’l)

sog’in (sifat) sog’in (fe’l)

2. 
   surgamoq, surkamoq,
   

qishloqi, qishlog’I,

uyim, uyum,

mushakbozlik, mushtakbozlik,

tuzim, tuzim

o’tloq, bo’taloq

gapir, ichir

gullatmoq, qoyillatmoq

ingra, aljira

chayqa, buloqqa

akildoq, akillamoq

suyanch, yupanch.

Kelinchak, erinchak

Qoloq, shilqiroq

Qiqirlashmoq, janjallashmoq

Nodon, noo’rin.

Qahqaha, g’arg’ara

Tintuv, tinim.

Safsataboz, lo’ttiboz.

Zoriqmoq, chiniqmoq

Milliy, fikriy

Tirik, tiril

6-topshiriq Qo’shimchalarning ma’no va vazifasiga ko’ra turlari yuzasidan ish.

№		So’z yasovchi	Lug’av.sh.yas	Sintakt.sh.yas
1	So’zning ajralmas qismiga aylanib qolishi mumkin.
2	So’zlar orasida sintaktik aloqani yuzaga keltirish uchun xizmat qila oladi.
3	“Nol forma”ga ega bo’lishi mumkin
4	Shaklan bir unliga teng bo’lishi mumkin.
5	Shaklan bir undoshga teng bo’lishi mumkin.
6	So’zga qo’shilganda fonetik prinsip asosida yozilishi mumkin.

8-topshiriq. Berilgan gaplarda qo’llanilgan qo’shimchlarni tahlil qilish va turlarga ajratish

1.Aqlli o’zini ayblar, qalsiz do’stini

So’z yasovchi:________________ so’z o’zgartiruvchi:________________

Shakl yasovchi:_______________ jami:__________________________

2.Aylana minbarda turib, tinimsiz so’zlar edi.

So’z yasovchi:________________ so’z o’zgartiruvchi:________________

Shakl yasovchi:_______________ jami:__________________________

3.Ekinni erta ekkan, hosilni ham erta o’rar.

So’z yasovchi:________________ so’z o’zgartiruvchi:________________

Shakl yasovchi:_______________ jami:__________________________

4.Joylardan topilgan tarixiy qazilmalarning hayritomuz go’zalligi insoniyatni lol qoldirishi shubhasizdir.

So’z yasovchi:________________ so’z o’zgartiruvchi:________________

Shakl yasovchi:_______________ jami:__________________________