2-tema. Kombinatsion túrdegi cifrli sxemalar. Reja

2-tema. KOMBINATSION TÚRDEGI CIFRLI SXEMALAR.


REJA
1. Kombinsion logika.
2. Kombinatsion qurılmalardı sintezlewh usılları
3. Logikalıq funksiyalar karno kartaları
4. Karno kartalardan paydalanıp logikalıq ańlatpalardı optimallastırıw
5. Multipleksor jáne onıń shınlıq kesteleri.
6. Demultipleksor hám onıń shınlıq kesteleri.
7. Logikalıq elementlerden multipleksor hám demultipleksorlarni jiybarlastırıw. Sxemada belgileniwi.
8. SHifratorlar hám olardıń islew principleri
9. Deshifratorlar hám olardıń islew principleri

Kombinatsion sxemalardı sintez qılıw usılı. Kombinasion túrdegi mikrosxemalarning keyingi toparın multipleksorlar quraydı. Olar bir neshe derekten berilip atırǵan maǵlıwmatlardı bir shıǵıw kanalına uzatıwdı basqarıw ushın mólsherlengen. Multipleksorda, mısalı, tórtew maǵlıwmat kiriwi hám bir shıǵıw bolıwı múmkin. Sonday eken, multipleksorga 4 datchik — maǵlıwmat derekyi jalǵanıwı múmkin. Sxemada bir shıǵıw bolǵanlıǵı sebepli, multipleksorga jalǵanǵan qabılqilgichda maǵlıwmatlar tek izbe-iz qayta islenedi. Maǵlıwmatlardı qayta islew izbe-izligi, multipleksorning basqarıw kiriwlerine berilip atırǵan signallar menen belgilenedi.

Multipleksorlar avtomatıka, telemexanika hám baylanıs qurılmalarında kcng qollanıladı. Mısalı, keńislik tarqalǵan bir neshe derekten kiyatırǵan má 'lumotlarni bir tclefon kanalından uzatıwda. Bunday ámel multipleksiyalash dep ataladı, yaǵnıy bir liniyadan bir neshe derekten berilip atırǵan maǵlıwmatlar uzatıladı. Jalǵanatuǵın derek (kirisiw) nomeri multipleksorning basqarıw kiriwlerine berilip atırǵan ekilik kod menen belgilenedi. Bul halda multipleksor strukturası eki kirisiwli konyunktorlar, yaǵnıy HAM ámelin orınlawshı MElar majmuyini quraydı. Hár bir konyunktorning bir kirisiwli maǵlıwmat signalı derekyiga, ekinshisi bolsa basqarıw signalları derekyiga jalǵanadı. Konyunktorlarning shıǵıwları YAKI sxeması menen birlesedi.
Bilgenimizdey, HAM elementiniń eki kiriwine logikalıq 1 signalı berilsa, shıǵıwda da logikalıq 1 boladı. Eger kiriwlerden birine logikalıq 0 berilsa, shıǵıwda da logikalıq 0 payda boladı. Sonday eken, saylanǵan A liniyadagi signal joqarı dárejege (logikalıq 1 ge) iye bolsa, shıǵıwǵa naǵız ózi liniyadagi maǵlıwmat uzatıladı. Eger saylanǵan kanal kishi dárejege (logikalıq 0 ge) iye bolsa, ol halda kirisiw degi maǵlıwmat liniyadan HAM elementi shıǵıwına uzatılmaydı, sebebi bul element shıǵıwı daǵı signal da kishi dárejege iye boladı.
Sonday etip, multipleksor bir neshe kiriwden kiyatırǵan maǵlıwmatlardıń tek birewin shıǵıwǵa jalǵap beriwdi ta'minlewi kerek. Onıń ushın multipleksorda eki gruppaǵa tiyisli kiriwler mólsherlengen: maǵlıwmatlar ushın hám adres ushın (basqarıwshı ). Ol yamasa bul At kirisiw liniyasini tańlawǵa berilip atırǵan S₀, S₁,... adres kodı menen belgilenedi. Basqarıw kiriwleri n ta bolsa, S; basqarıw signallarınıń M = 2 n ta kombinatsiyasın ámelge asırıw múmkin. Eger multipleksor 2 basqarıw kiriwine iye bolsa, 4 liniyadan birin, eger basqarıw kiriwleri 4 bolsa, 16 kirisiw liniyasidan birine jalǵanıwdı ta 'minlaydi. Birinshi túrdegi multipleksor «4 ten 1 ge», ekinshisi bolsa «16 dan 1 ga» dep ataladı. «4 ten 1 ga» multipleksorining shınlıq kestesi (5.4-keste) den paydalanǵan halda, bunday ámeldi orınlawshı multipleksorning MAFini ańlatpalaymız:

bul jerde qawıslar ishine S (J, S, adres ózgeriwshileriniń konstituentaları jayдastırılǵan.