2-shaxsiy topshiriq. Mаtritsаlаr vа dеtеrminаntlаr nаzаriyasi. Chiziqli tеnglаmаlаr sistеmаsini yеchish



Download 0,52 Mb.
Pdf ko'rish
bet1/4
Sana18.07.2022
Hajmi0,52 Mb.
#819184
  1   2   3   4


2-shaxsiy topshiriq.
 
Mаtritsаlаr vа dеtеrminаntlаr nаzаriyasi. 
Chiziqli tеnglаmаlаr sistеmаsini yеchish 
(A4, A5, A6

mashg‘ulotlarga doir bo‘lib, 5 ballik tizimda baholanadi
)

 
0-variantning bajarilish tartibi 
1.0-misol. 
1
2
1
3
3
1
0 7
2
3
-1
4
A





 





matritsa berilgan.
a) Ta’rifga ko‘ra matritsa rangini toping; 
b) O‘rab turuvchi minorlar usulida matritsa rangini aniqlang;
 
v) Elementar almashtirishlar yordamida matritsa rangini toping. 

Yechilishi: ►
a) Matritsa rangini ta’rifga ko‘ra aniqlaymiz.
Matritsaning noldan farqli 1-tartibli minorlari mavjud. 
Bizning matritsa 
4
3

o‘lchamli, shuning uchun bu matritsadan ajratish 
mumkin bolgan 2-tartibli minorlar soni 
18
6
3
2
4
2
3




С
С
ta. Matritsaning noldan 
farqli 2-tartibli minorlarini izlaymiz, bittasini topsak yetarli:
0
7
6
1
1
3
2
-
1
2
,
1
2
,
1





M
Matritsaning noldan farqli 3-tartibli minorlari soni 
4
3
4
3
3


С
С
ta. Ularni 
tekshiramiz: 
0
6
2
9
1
1
3
2
0
1
3
1
2
1
3
,
2
,
1
3
,
2
,
1









M
;
0
21
24
6
27
28
4
4
3
2
7
1
3
3
2
1
3
,
2
,
1
4
,
2
,
1









M

0
7
12
9
14
4
1
2
7
0
3
3
1
1
3
,
2
,
1
4
,
3
,
1







M
;
0
14
4
3
21
4
1
3
7
0
1
3
1
2
4
,
3
,
2
4
,
3
,
2








M
Ko‘rish mumkinki, 3-tartibli minorlarning hammasi nolga teng. Demak, 
matritsaning noldan farqli eng yuqori tartibli minorining tartibi 2 ga teng. Shuning 
uchun matritsa rangi 
2
)
(

A
rank

b) Endi o‘rab turuvchi minorlar usulida matritsa rangini aniqlaymiz: 
1
2
1
3
3
1
0 7
2
3
-1
4
A





 





Aytaylik, matritsaning 
1
11

a
elementini olamiz. Uni o‘rab turgan, ya’ni o‘z 
ichiga olgan 
0
7
6
1
1
3
2
-
1
2
,
1
2
,
1





M
matritsani noldan farqli ekanini aniqladik. 


Boshqa 2-tartibli minorlarni tekshirib o‘tirishning hojati yo’q. Endi shu matritsani 
o‘z ichiga olgan 3-tartibli minorlarni tekshiramiz: 
0
6
2
9
1
1
3
2
0
1
3
1
2
1
3
,
2
,
1
3
,
2
,
1









M
;
0
21
24
6
27
28
4
4
3
2
7
1
3
3
2
1
3
,
2
,
1
4
,
2
,
1









M

.
0
7
12
9
14
4
1
2
7
0
3
3
1
1
3
,
2
,
1
4
,
3
,
1







M
Bundan ko‘rinadiki, matritsaning barcha o‘rab turuvchi
 
3-tartibli minorlari nolga 
teng. U holda 
2
)
(

A
rank

v) Matritsa rangini elementar almashtirishlar yordamida aniqlash uchun 
berilgan matritsa ustida elementar almashtirishlar bajarib, pog‘onasimon 
matritsaga keltiramiz: 
1
2
1
3
1
2
1
3
1
2
1
3
3
1
0 7
0
7
-3 2
0
7
-3 2 .
2
3
-1 4
0
7
-3
2
0
~
0
~
0
0




 
 


 
 




 
 


 
 



 
 

Matritsa pog‘onasimon matritsaga keltirildi. 3-satrning barcha elementlari 
nollardan iborat boʻlganligi sababli, uni tashlab yuboramiz. U holda noldan farqli 
eng katta tartibli minorning tartibi 2 ga teng: 
0
7
7
0
2
1
1




M
Shuning uchun berilgan 
A
matritsa uchun 
2
)
(

A
rank
. ◄ 
 
2.0-misol.

















1
2
1
3
4
1
2
2
6
0
3
2
1
4
2
1
A
ga А
1

teskari matritsani
a)
algebraik to‘ldiruvchilar yordamida
b)
elementar almashtirishlar yordamida 
toping va
1
1
A
AA
E
A




tenglikni tekshiring: 
 
Yechilishi: ► a) Algebraik to‘ldiruvchilar yordamida teskari matritsani 
topamiz, 
buning uchun quyidagi algoritm bo’yicha ish yuritamiz: 
1)

Matritsaning determinantini hisoblaymiz: 


390
1
2
1
3
4
1
2
2
6
0
3
2
1
4
2
1







2) Har bir elementning algebraik to‘ldiruvchisini topamiz, ular 16 ta: 
57
24
0
6
24
0
3
1
2
1
4
1
2
6
0
3
)
1
(
11
1
1
11















M
A



12
)
16
0
18
24
0
2
(
1
2
3
4
1
2
6
0
2
)
1
(
12
2
1
12















M
A

86
8
6
36
12
36
4
1
1
3
4
2
2
6
3
2
)
1
(
13
3
1
13













M
A

13
)
2
12
0
0
9
8
(
2
1
3
1
2
2
0
3
2
)
1
(
14
4
1
14















M
A

21
)
16
8
1
4
16
2
(
1
2
1
4
1
2
1
4
2
)
1
(
21
1
2
21

















M
A

66
8
8
3
4
48
1
1
2
3
4
1
2
1
4
1
)
1
(
22
2
2
22













M
A

18
)
4
4
6
2
24
2
(
1
1
3
4
2
2
1
2
1
)
1
(
23
3
2
23


















M
A

39
1
8
24
8
6
4
2
1
3
1
2
2
4
2
1
)
1
(
24
4
2
24














M
A

66
24
12
0
6
24
0
1
2
1
6
0
3
1
4
2
)
1
(
31
1
3
31













M
A

96
)
12
8
0
4
72
0
(
1
2
3
6
0
2
1
4
1
)
1
(
32
2
3
32
















M
A

38
6
4
9
2
36
3
1
1
3
6
3
2
1
2
1
)
1
(
33
3
3
33















M
A

26
)
0
8
36
8
0
6
(
2
1
3
0
3
2
4
2
1
)
1
(
34
4
3
34
















M
A
;
 
81
)
12
48
0
3
48
0
(
4
1
2
6
0
3
1
4
2
)
1
(
41
1
4
41















M
A

24
6
32
0
2
48
0
4
1
2
6
0
2
1
4
1
)
1
(
42
2
4
42












M
A



42
)
12
16
6
4
24
12
(
4
2
2
6
3
2
1
2
1
)
1
(
43
3
4
43

















M
A

39
0
4
24
16
0
3
1
2
2
0
3
2
4
2
1
)
1
(
44
4
4
44
















M
A

3) Algebraik to‘ldiruvchilardan matritsa tuzamiz va uni transponirlaymiz. Hosil 
bo‘lgan matritsa berilgan matritsaga qo‘shma matritsa bo‘ladi: 


















39
42
24
81
26
38
96
66
39
18
66
21
13
86
12
57
B



















39
26
39
13
42
38
18
86
24
96
66
12
81
66
21
57
T
B
4) 
T
B
A



1
1
formuladan foydalanib, 
A
matritsaga teskari matritsani topamiz: 





















39
26
39
13
42
38
18
86
24
96
66
12
81
66
21
57
390
1
1
1
T
B
A

5) Topilgan 
1

A
matirtsa to‘g‘ri topilganini bilish uchun 
E
A
A


1
formula 
yordamida tekshirib ko‘ramiz: 


















































1
0
0
0
0
1
0
0
0
0
1
0
0
0
0
1
1
2
1
3
4
1
2
2
6
0
3
2
1
4
2
1
39
26
39
13
42
38
18
86
24
96
66
12
81
66
21
57
390
1
1
E
A
A


Download 0,52 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish