2. P. R. 01imxo‘jayeva —

69- rasm. Ichak (a) va urogenital (b) shistsomatoz qo‘zg‘atuvchilarining
hayot sikllari.

1—kasallarda tuxum ajratilishi; 2—hovuzda miratsidiyalar; 3—oraliq
xo‘jayinlar-molluskalar; 4-^shistosomalarning invazion bosqichlari-
serkariyalar.

Laboratoriya tashhisi. Siydikda tuxumlarni tekshirishga asoslangan. Tuxumlar siydik orqali asosan kunning eng isigan vaqtida ko‘proq ajraladi. Shuning uchun siydik shunday vaqtda analiz uchun olinadi.

Profilaktika. Serkariyalar bilan zararlangan suvlarda cho'mil- maslik, suv inshootlarida ishlaydigan ishchilar, suvchilarni maxsus kiyim bilan ta’minlash, suv havzalarini siydik bilan ifloslanishiga yo‘l qo'ymaslik, sanitariya-oqartuv choralarini amalga oshirish orqali kasallik tarqalishi oldini olish muinkin.

Mashg‘ulotning maqsadi.

Talabalarda yassi chu vnlchanglar tipining so‘rg‘ichlilar sinfiga kiruvchi eng ko‘p tarqulgnn parnzitlnrning rnorfologiyasi, taraqqiyot sikli, odamga yuqish yo'lhiri, patogen la’siri, ular qo‘zg‘atadigan kasalliklarning laboratoriya tashhisi va profilaktikasi haqida bilimlarni shakllantirish,

Talabalarning miistaqil tayyorlanislii uchun topshiriqlar.

1. 
   Mavzuni o'rganlng va quyidagi savollarga javob toping:
   

1. 
   Yassi chuvalchanglarning xarakterli belgilari.
   
2. 
   Trematodalarning parazitizmga moslanish belgilari.
   
3. 
   Jigar so‘rg‘iclii taraqqiyot sikli.
   
4. 
   Fassiolezning laboratoriya tashhisi, profilaktikasi.
   
5. 
   Opistorxoz tarqalishi, taraqqiyot sikli, tabiiy manbalari.
   
6. 
   Opistorxozning laboratoriya tashhisi, profilaktikasi.
   
7. 
   Shistosomalar tarqalishi, o'ziga xosligi, taraqqiyot sikli.
   
8. 
   Shistosomatozning laboratoriya tashhisi, profilaktikasi.
   
9. 
   O‘rganilgan trematodozlarning qaysilari antropozoonoz, antroponoz — tabiiy-manbaIi kasallik ekanligini aniq ko'rsating.
   

II. Vaziyatga oid masalalarni yeching va test topshiriqlarini bajaring.

O‘quv jihozlari.

Mushuk so‘rg‘ichi, jigar so‘rg‘ichi., qon so‘rg‘ichlarining tuzilishi, rivojlanish sikllari aks ettirilgan jadvallar, mantiqiy sxemalar, slaydlar, mikropreparatlar, o‘quv filmlari, diaproektor, kodoskop, mikroskoplar.

Mashg‘ulot rejasi.

Parazitlarning hayot sikli, odamga yuqish yo‘llari, patogen ta’siri, laboratoriya tashhisi, kasalliklarning oldini olish choralari, jadvallar,

mantiqiy sxemalar, slaydlar va o‘quv filmlari yordamida o‘rganiladi. Mikropreparatlar mikroskopda o'rganiladi. Keyin vaziyatga oid masalalar yechiladi va test topshiriqlari bajariladi.

Talabalar albomga jigar so‘rg‘ichining yetuk shaklini, taraqqiyot siklini, mushuk so‘rg‘ichining yetuk shaklini, qon so‘rg‘ichining erkagi va urg'ochisining shakllarini albomga chizadilar. Mashg'ulot oxirida vazifalarning bajarilishi tekshiriladi, talabalar bilimi baholanadi va keyingi mashg‘ulotga topshiriqlar beriladi.

Vaziyatga doir masalalar.

1. 
   Sibirda xizmat safaridan qaytgan shaxsning jigari va boshqa ichki a’zolarida kasallik belgilari aniqlandi. Ovogelmintoskopik tekshirishlar natijasida gijjalarning tuxumlari aniqlandi. Bu qanday kasallik bo'lishi mumkin?
   
2. 
   Shistosomatoz kasalligi ko'proq musulmonlar yashaydigan tropik va subtropik hududlarda uchraydi. Bu hodisani ularning qanday urf-odatlari bilan bog‘lash mumkin?
   
3. 
   Jigar kabobi yegan shaxsni ovogelmintoskopiya usulida tekshirilganida uning axlatida jigar so‘rg‘ichi tuxumlari aniqlandi. Vrach qanday tashhis qo'yishi mumkin?
   

Test topshiriqlari.

1. 
   So‘rg‘ichlilarmng qon aylanish sistemasi:
   

A.Yopiq tipda. B. Rivojlanmagan. D. Aralash tipda. E. Ochiq tipda. F. Har xil turlarda farqlanadi.

2.