2 O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti mehnat ta’limi kafedrasi

 
 
 
 
 
 
 
 
4- rasm. Titrashdan himoyalovchi shaxsiy himoya vosita. 

---

177 
 
Titrash ta`sirini kamaytirishda yuqorida ko`rsatilgan texnik tadbirlardan tashqari 
profilaktik tadbirlar ham qo`llaniladi. Buning uchun titrash bilan
 
ishlovchi jihozlar bilan ishlashga 18 yoshga to`lmagan, tibbiy ko`rikdan va yo`riqnomadan 
o`tmagan shaxslarga ruxsat etilmaydi. Titrash bilan ishlovchi jihozlar ishlatiladigan xonaning 
harorati 16
0
S dan kam bo`lmasligi lozim. Agar bunday jihozlar tashqi muhitda ishlatilsa, ish 
joyi yonida isitiladigan va harorati 22 
0
C dan kam bo`lmagan dam olish xonalari bo`lishi 
zarur. Ishchi titrash bilan ishlovchi jihozlar bilan ishlaganda, har 1 soatda 10-15 minut tanafus 
qilishi va jihoz bilan ishlashning umumiy vaqti ish smenasining 2/3 qismidan ortiq 
bo`lmasligi lozim. Bunda uzluksiz ishlash vaqti 15-20 minutdan oshmasligi zarur. Titrashga 
xavfli mashinalar va jihozlar bilan ishlaganda ish vaqtidan tashqari ishlashga ruxsat etilmaydi. 
Ish joylarining titrashga xavfliligi darajasini aniqlashda HBA-1, ISHV-1, VIP-2, VR-1 
markali asboblardan, 3501 tipidagi asboblar komplektidan hamda «Bryul’ va K`er» va RFT 
(Germaniya) markali chet el asboblaridan foydalanish mumkin. 
Mexanik titrash o`lchagich VR-1 titrash manbalaridagi mahalliy titrash miqdorini 
o`lchashda ko`proq ishlatiladi. 
ISHV-1 maxsus moslamasi hamda VIP-2 komplektlari ish joylaridagi mahalliy va 
umumiy titrashlarni aniqlashda qo`llaniladi. 
 
Nazorat savollari: 
1. Shovqin o`lchagich асбобини айтинг? 
2. Shovqinlarni kishi qulog`iga ta'siri etish guruhlarini sanang? 
3. Shovqinni o‘lchov birligi nima? 
4. Shovqinni kamaytirish yo‘llarini ayting? 
5. Shovqinni muhofazalovchi vositalarga nimalar kiradi? 
6. Sanoat korxonalarida titrash (tebranma harakat)ni kamaytirish usullari ayting? 
7. Ish joylarida shovqinning zararli ta`siri va undan saqlanish usullari qanday?