2 O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti mehnat ta’limi kafedrasi

Biosfera 
Биосфера
 
Biosphere
 
– barcha turdagi organizmlar, jumladan 
inson yashashi mumkin bo‘lgan atrof-
muhit bo‘lib, u murakkab tuzilishdagi er 
sharining muhim qobig‘idir. 
Texnosfera 
Техносфера 
Texnosphere
 
– o‘tmishda beosferaga taaluqli bo‘lgan 
keyinchalik 
insonlarning 
o‘zining 
moddiy 
va 
ijtimoiy-iqtisodiy 
ehtiyojlarini 
yanada 
yaxshilash 
maqsadida tug‘ridan-tug‘ri yoki sirtdan 
texnik vositalar bilan ta’sir etgan 
hududdir. 
Maishiy muhit 
Среда обитания
 
Living 
environment
 
– bu maishiy sharoitdagi insonga ta’sir 
qiluvchi 
barcha 
omillarning 
yig‘indisidir. 
Organizmni 
maishiy 
omillarga reaksiyasini fanning sog‘lom 
turmmish 
tarzi, sog‘lom turmish 
tarzining kasallik profilaktikasi bilan 
aloqasi 
masalalariga 
bag‘ishlangan 
mavzularda o‘qish mumkin. 
Ishlab 
chiqarish 
muhiti 
Производствен
ная среда
 
Production 
environment
 
– bu mehnat faoliyati jarayonida 
insonga 
ta’sir 
qiluvchi 
omillar 
yig‘indisidir. 

---

220 
 
Tabiiy 
muhitdagi 
xavfsizlik 
Экологическая 
безопасность
 
Environmental 
security
 
– bu ekologiya sohalaridan biridir. 
Baxtsiz hodisa 
(jarohatlanish) 
От несчастных 
случаев. 
(Травмы)
 
Accident 
(injury)
 
– inson tanasining teri yoki ayrim 
qismlari tashqi mehanik, kimyoviy, 
issiqlik va elektr ta’siri natijasida 
shikastlansa, 
buni 
baxsiz 
hodisa 
(jarohatlanish) deb ataladi. 
Kasbiy 
kasalliklar 
Профессиональ
ные 
заболевания
 
Occupational 
diseases
 
– ishchi – hodimlarga zararli ish 
sharoitlarining salbiy ta’siri natijasida 
hosil bo‘ladigan kasalliklar kiradi. 
Zararli 
ish 
sharoitidagi 
Опасные 
условия труда
 
Hazardous 
working 
conditions
 
– yomon (nobob) iqlim sharoitlari, 
zaharli changlar, me’yoridan ortiq 
shovqin va titrash, bosimni me’yoridan 
oshishi, yorug‘likning etarli bo‘lmasligi. 
Xavf 
Риск
 
The risk
 
– inson hayotiga va sog‘lig‘iga zarar 
keltirishi, yong'in, portlashlami yuzaga 
keltirishi, 
zararli 
va 
zaharli 
moddalarning atrof muhitga tarqalishi, 
bino 
va 
inshootlarning 
buzilishi, 
hududlaming suv bosishi va boshqa 
ko'ngilsiz oqi- batlarga olib kelishi. 
Xavfsizlik 
Безопасность
 
Security
 
– inson faoliyatining holati bo‘lib, u 
muayyan ehtimollikda yuzaga keladigan 
xavflami bartaraf qilishga yo‘naltirilgan 
xavflar majmuyi. 
Texnosfera 
Техносфера 
Texnosphere
 
– ishlab chiqaiish jarayonidagi yoki ish 
zonasidagi sodir bo‘lishi mumkin 
bo'ladigan xavfli joy. 
Gomosfera 
Гомосфера 
Gomosphera 
– 
ishlovchining 
ishlab 
chiqarish 
obyektida bo‘lmadigan joyi. 
Himoya 
vositalari 
Защитное 
оборудование