2 mundarija

 
 
3– amaliy mashg‘ulot (2 soat) 
Qurilishda va arxitektura-qurilishda shisha turlari;

---

170 
Qurilish listli shishasi deb, tarkibida Al
2
O
3, 
SiO
2,
SaO, MgO, Na
2
O, kabi oksidlar kirgan va 
yuqori xaroratda olingan eritmani qalinligi 2 dan 6 mm gacha bo‘lgan shaffof oyna listlariga 
aytiladi. Bunday oynalar qurilishda, zamonaviy arxitektura, madaniy–maishiy muassasa va 
ishlab chiqarish korxonalarda keng qo‘llanadi. 
Qurilish shishasi quydagi turlarga bo‘linadi:
1.Listli( varaqli) shisha-deraza oynasi, yaxlit rangli shishasi, vitrina oynasi, naqshli shisha, 
silliqlangan shisha, prokat shisha va boshqalar; 
2.Qurilish-arxitektura shishasi, shishapaketlar, yorug‘lik va issiqlik nurlarini saralab yutuvchi 
qurilish shishasi va boshqalar; 
3.Ko‘pchitilgan shisha-issiqlik izolyasiyasini ta’minlovchi shisha, tovush yutuvchi izolyasion 
material, filtrlovchi g‘ovak shisha va boshqalar; 
2..Ishlatiladigan hom ashyolar.
Qurilish shishasi ishlab chiqarishda quyidagi hom ashyo materiallari 
qo‘llanadi: kvars qumi, soda, dala shpati, dolomit, ohak. Listli deraza oynasini 
kimyoviy tarkibi quyidagicha (%da) : SiO
2
–70-72, Al
2
O
3
–1,5-2, SaO–7,5-8, 
MgO–3-3,5, Na
2
O–15-15,5. Kvars qumi orqali SiO
2,,
soda orqali Na
2
O, dala shpati 
orqali Al
2
O
3,
dolomit orqali-SaO, MgO, ohak orqali SaO oksidlari kiritiladi..
 
 
4– amaliy mashg‘ulot (2-soat) 
Shishani qayta ishlash va ishlab chiqarish;
Respublikamizda listlangan deraza oynasi GOST-111 – 90 ga 
muvofiq ishlab chiqariladi. Listlangan deraza oynasi sifat ko‘rsatkichiga qarab 
GOST ga muvofiq 3 ta navga: 1chi, 2chi, 3chi navlarga ajratiladi. Oyna navi uning 
rangi, bukilganligi, pufakchalar saqlanganligi, svillar, mexanik nosozliklari va 
razmeriga qarab belgilanadi. Oynaning barcha navlari rangsiz bo‘lishi kerak; 
kuchsiz yashil va ko‘k rangli xillarga yo‘l quyiladi. Bu ranglar oynaning nur 

---

171 
o‘tkazishiga ta’sir etmasligi lozim, ya’ni shaffof (tiniqligi) 87% dan kam 
bo‘lmasligi kerak. Barcha navlarning bukilganligi uzunligi bo‘yicha 0,3% dan 
oshmasligi lozim. Oynaning barcha navlari suv va ishqorga chidamli bo‘lishi 
kerak. 
Hozirgi 
kunda 
listlangan 
deraza 
oynasi 
ishlab 
chiqarish 
mexanizatsiyalashtirilgan va avtomatlashtirilgan.
 
Qurilish shishaning fizik-texnik ko‘rsatkichlari quydagicha: xajmiy og‘irligi 
2450-2550 kg/m
3 
, qattiqligi 5-7, issiqlik o‘tkazuvchanligi 0,6-1,15 kkal/msoat, 
siqilish va egilishga chidamligi 1000kg/sm
2
.
 
Listlangan 
deraza 
oyna 
ishlab 
chiqarishning 
quyidagi 
usullari 
mavjud:«lodochka» orqali oyna lentasini vertikal holda tortib (cho‘zib) olish; 
oyna massasi yuzasidan oyna lentasini vertikal holda tortib (cho‘zib) olish; 
oyna lentasini gorizontal holda tortib (cho‘zib) olish. 
Oyna listlarini “ladochka” uslubi bo‘yicha ishlab chiqarish jarayonida 
shishamassa tarkibi katta ahamiyatga ega. SHishamassasini kristallanish xossasi 
juda past bo‘lishi lozim. Etarli tezlikda qotish va yuqori kimyoviy bardoshlikka 
ega bo‘lishi kerak.