2-mavzu: Yozma adabiyot va bolalar adabiyoti. Alisher Navoiy, Gulxaniy hayoti va ijodi Mavzu rejasi

 

QO‘SHIMCHA ADABIYOTLAR 

 

10. Safarov  O.  Oliy  o‗quv  yurtlarida  bolalar  adabiyotini  o‗qitish  muammolari.  

Til va adabiyot ta‘limi 1999y., 3-4 sonlar. 

11. Barakaev R. Jonajonim she‘riyat. –T.: Cho‗lpon. 1996. 

12. Barakaev  R.  O‗zbek  bolalar  adabiyoti  va  A.Avloniy  ijodi.  Fan  nashriyoti. 

2004. 

---

13. Irisxo‗jayeva S. Bolalar adabiyotida didaktika. –T.: Fan, 1978. 

14. Egamov X. Bolalar dunyosi. –T.: Yosh gvardiya, 1976. 

15. M.Jumaboyev «Bolalar folklori», «Ziyo» nashriyoti 1999 y. 

16. Qosimov B, Dolimov U. Ma‘rifat darg‗alari.  T., 1990 15-22-b. 

17. «Hamza»  Tanlangan  asarlar.  Besh  tomlik,  O‗zSSR  «Fan»  nashriyoti,  T., 

1988 yil 

18. Hamza Hakimzoda Niyoziy. To‗la asarlar to‗plami. 2 jild. She‘rlar 25-29 b  

19. Abdulla Avloniy. Maktab gulistoni. T., 1916 y. 3-10-b. 

20. Abdulla Avloniy «Birinchi muallim» T., 1912 y. 37-38-b. 

21. Abdulla Avloniy «O‗son millat» «Sharq» nashriyoti. T. 1993y. 42-131 betlar 

 

O‗zbek  xalqi  qadimdan  mehnatkash,  savodxon  xalq  bo‗lgan.  Bunga 

erishmoq  uchun  esa  farzandlar  tarbiyasiga  juda  qattiq  e'tibor  bergan.  Bolalarga 

ta'lim-tarbiyada ko‗proq xalq og‗zaki ijodi bilan ta'sir qilish yo‗lidan borgan. Boy 

va  rang-barang  xalq  ijodi  namunalari  yozma  adabiyotning  maydonga  kelishi  va 

rivojlanishida boy manba bo‗lib xizmat qiladi. Bu yerda yana bir narsani ta'kidlab 

o‗tish  kerakki,  badiiy  adabiyotning  taraqqiyoti  jamiyatning  umumiy  taraqqiyoti 

bilan ham uzviy bog‗liqdir. Bu jihatdan Mahmud Qoshg‗ariyning «Devonu lug‗atit 

turk» asarini eslab  o‗tish o‗rinlidir. XI asrning buyuk tilshunos olimi o‗zining bu 

kitobida  bizga  ko‗p  ma'lumotlar  beradi.  Kitobda  XI  asr  adabiyoti  bilan  birga, 

awalgi  zamonlarda  paydo  bo‗lib,  og‗izdan-og‗izga,  avloddan—  avlodga  ko‗chib 

yurgan  qo‗shiq  va  link  she'rlardan  namunalar  ham  keltirilgan.  Ayniqsa,  meimat, 

qahramonlik,  marosim,  mavsum  qo‗shiqlari  haqida  batafsil  ma'lumotberiladi. 

Shuningdek,  Yusuf  Xos  Hojibning  «Qutadg‗u  bilig»  («Saodatga  olib  boruvchi 

bilim»),  Ahmad  Yugnakiyning  «Hibat  ul  haqoyiq»  («Haqiqatlar  armug‗oni») 

dostonlarida hamda Ahmad Yassaviy, Sulaymon Boqurg‗oniylarning asarlarida til, 

ilm, fan, axloq-odob masalalari qamrab olinadi. Haydar Xorazmiy, Qutb, Durbek, 

Sakkokiy,  Lutfiy  singari  shoirlarning  adolatsizlik  va  zulmni  qoralash,  oddiy 

insonning  og‗ir  ahvoliga  achinish,  orzu-armonlarini  qisman  bo‗lsa-da  yoritishga 

qaratilgan  asarlari  tarixda  muhim  rol  o‗ynaydi. Atoiy, Sakkokiy, Lutfiy  g‗azallari 

timsolida  XV  asr  o‗zbek  she'riyati  hayotiy  voqeukni  aks  ettirish  sohasida  katta 

badiiy  tajriba  to‗pladi.  Bu  tajriba  Alisher  Navoiydek  buyuk  san'atkoming  voyaga 

yetishi uchun zarur bo‗lgan shart-sharoitlarni tayyorladi. 

---

Alisher Navoiyning Xalq

og`zaki ijodiyotidagi o`rni

•

•