2-мавзу: Уруғ-қабила ва миллий динлари. Жаҳон динлари: буддизм ва христианлик Режа

Яҳудий динидаги асосий ақида якка худо – Яхвега эътиқод 
қилишдир. Диний акидалардан бирида замона охир бўлгач, Яхве ўз элчиси 
охир замон пайғамбари (Мессия)ни юбориб, "мумтоз халқ"ни дунёга 
ҳукмрон қилади. Яхудийликда охир замон пайғамбари ғояларига кенг ўрин 
берилган. Мусо худонинг амрини ерга етказиб турувчи пайғамбар 
тариқасидагина эмас, балки инсонларни ёвузликдан, гунохдан сақлаш 
мақсадида худо ерга юборган вакил сифатида ҳам тасвирланган. 
Яхудийликда мураккаб урф-одат ва маросимлар бўлиб, уни 
таълимотининг муҳим ақидаларидан бири кишиларни азоб-уқубатлардан 
қутқариш билан юртда адолат ўрнатиб, оламни янгиловчи охир замон 
пайғамбарини келишини кутишдир. Яхудийлик таълимоти инсон ҳаётини 
600 турдан зиёд тоат-ибодат, урф-одат билан боғлайди. 
Яхудийлик тарихи давомида унинг бир қанча мазҳаб ва йўналиишлари 
пайдо бўлган. Яхудийликда XX асрда вужудга келиб, фаолиятини ҳозиргача 
давом эттираётган ислоҳотчилар динни замонавийлаштиришга интилишлари 
содир бўлмоқда. Турли тангликлар яхудийликни ўз системасига баъзи 
тузатишлар киритишга мажбур этмоқда. 
Яҳудийликнинг асосий ақидалари орасидаги энг муҳимлари –монотеизм 
– ягона худо бўлмиш Яхвега эътиқод; халоскорлик – худо томонидан 
юбориладиган халоскор охир замон пайғамбарига ишонч; бу халаскор дунёни 
қайта қурар ва бутун яҳудийларни фаластиндан Синион (Қуддус яқинидаги 
тепалик) атрофига тўплаши ва уларнинг душманларини жазолаши, нариги 
дунёга ишонч, охиратда ҳар кимнинг ўз қилмишига яраша ажрини топиши, 
жаннат ва дўзахларнинг мавжудлигига, дунёнинг охири борлигига, муқаддас 
китобларнинг бенуқсонлиги кабиларга ишонишдир. 
Илоҳиётчилар фикрига биноан, Библия
6
нинг биринчи беш китоби 
бўлмиш Таврот (айнан таржимаси қонун, Мусонинг беш китоби)