2-Mavzu. Sotsiologiya fanining strukturasi Reja: Sotsiologiya fani strukturasining tarkibiy qismlari 2

1 

2 

3 

4 

5 

---

17 

 

D 

A 

A 

A 

C 

6 

7 

8 

9 

10 

D 

B 

B 

A 

D 

 

Fundamental  sotsiologiya  sotsial  olamning  mavjudligi  va  taraqqiyoti  uchun  zarur  bo‘lgan 

umumiy  sotsial  qonun  va  qonuniyatlarni  izlash  asosida  shakllangan.  Fudamental 

sotsiologiyaning  maqsadi  –  sotsial  olamning  to‘liq  tasvirini  yaratish,  mazkur  sotsial  olamning 

taraqqiyot  manbai  va  shakllarini  aniqlash.  Fundamental  nazariyalar  o‘zining  shakllanishini 

boshlagan davrda tabiiy fanlar, jumladan, biologiya va fizika yutuqlaridan keng foydalangan. 

 

Amaliy sotsiologiya nazariy va amaliy tadqiqotlarning natijalarini qanday qilib tahlil qilish, 

qanday uslub va vositalar orqali ularni tushuntirish yo‘llarini ishlab chiqadi. Amaliy sotsiologiya 

jamiyat hayotida bevosita sodir bo‘layotgan dolzarb sotsial muammolarni tadqiq etuvchi metodlar, 

metodologiyalar va metodikalarni o‘z ichiga oladi va amaliy tavsiyalar ishlab chiqishga qaratilgan 

bo‘ladi. U XX asr boshlarida empirik tadqiqotlar asosida shakllandi. 

Amaliy  sotsiologiya  tizimida  ham  nazariy,  ham  empirik  bilimlar  mavjud  bo‘lib,  ular  ijtimoiy 

hayotning turli sohalari faoliyatini takomillashtirish maqsadida amaliy tadqiqotlarning natijalari 

asosida amaliy tavsiyanomalar ishlab chiqadi. 

 

1.Empirik tadqiqotlar deyilganida nimani tushunasiz?  

  

J: Empirik tadqiqotlar deyilganda bilimlarni tajriba orqali olish tushuniladi. Empirik sotsiologik 

tadqiqotlarning ob'yekti – ijtimoiy hayotning mikrojaaryonlari, insonlarning harakatlari, tafakkur 

tarzi,  fikri  va  munosabatlari.  Ularning  asosiy  maqsadi  sotsial  guruhlar,  individlar,  tashkilotlar 

muammolarini, ya'ni jonli sotsial muammolarni bevosita o‘rganishdan iborat.  

 

2.  Bugungi  kunda  sotsiologiyada  umumsotsiologik  nazariyalarni  bevosita  tadqiq  etishga 

mo‘ljallangan yo‘nalish qaysilar?  

J:  sotsiologiyada  umumsotsiologik  nazariyalarni  bevosita  tadqiq  etishga  mo‘ljallangan 

yo‘nalish – makrosotsiologiya; 

 maxsus  (xususiy)  sotsiologik  nazariyalar  asosiga  quriluvchi  tadqiqot  yo‘nalishi  –  o‘rta 

darajadagi sotsiologiya;  

byevosita  empirik  sotsiologik  tadqiqotlar  bilan  shug‘ullanuvchi  mikrosotsiologiya 

bo‘limlari mavjud.