2.3. Ишлаб чиқариш тизимларини ривожлантириш стратегиясининг шакл ва босқичлари Товарларнинг кўплиги ва бу борада рақобатнинг кучайиши натижасида юзага келган ўзгаришлар, компаниядан маълум истеъмолчига эътибор беришини ва ушбу хусусиятларни ҳисобга олган ҳолда ишлаб чиқаришни ташкил этишнинг ривожланиш стратегиясини ишлаб чиқишни талаб қилади.
Ривожланиш стратегиясини танлашга таъсир қилувчи биринчи омил бу корхонанинг ташқи муҳити. Корхонанинг мақсадларига эришиш учун улар стратегия амалга оширилгунга қадар вужудга келадиган вазиятда реал бўлиши керак. Шунинг учун атроф-муҳит омилларини ҳар бирини ҳисобга олиш керак. Хусусиятларнинг биринчи гуруҳи сизга корхонанинг ташқи муҳитини ишлаб чиқаришни ташкил этишни ривожлантириш учун дастурни танлаш ва вақтига таъсирини баҳолашга имкон беради. Асосий атроф-муҳит ўзгарувчилари қуйидагилардир: унинг барқарорлиги ва ноаниқлиги, маҳсулотга талабнинг ўзгариши, иқтисодий алоқаларнинг ишончлилиги ва кенглиги, рақобат даражаси, минтақавий хусусиятлар ва бошқалар. Ташқи муҳитнинг таҳлили саволга жавоб беришга имкон беради: корхонада қандай ривожланиш имкониятлари мавжуд?
Ишлаб чиқаришни ташкил этишнинг ривожланиш стратегиясини белгиловчи иккинчи омил - бу корхонанинг ташкилий салоҳияти.
Ташкилий потенциал ишлаб чиқаришни ташкил этишнинг ривожланиш стратегиясини ишлаб чиқиш ва амалга ошириш учун мавжуд ресурслар ва имкониятларнинг умумий хусусиятини тавсифлайди. Ташкилий потенциалнинг хусусиятлари стратегик танловга таъсир кўрсатадиган корхонанинг олтита асосий хусусиятларини аниқлайди: унинг ҳажми, захира ресурслари миқдори, ишлаб чиқариш ва меҳнатни ташкил қилишнинг прогрессив усуллари, ходимларнинг инноватсияларга тайёрлиги, ўзгаришларни ташкил этиш тажрибаси ва унинг ташкилий тузилиши. Белгиланган ўзгарувчилар таҳлили бизга корхонани ишлаб чиқаришни ташкил этиш соҳасидаги асосий афзалликларини, иқтисодий маневр имкониятларини баҳолашга, қаршиликни энгиб ўтиш усулларини ва ўзгариш стратегиясини танлашга имкон беради.
Учинчи баҳоланган омил - бу корхонанинг имиджи ёки молиявий ва ахборот обрўсидир. Барқарор молиявий ҳолат сизга йирик инвесторларни жалб қилиш, таваккалчилик лойиҳаларини ишлаб чиқиш ва бошқалар учун компанияга бўлган ишончдан фойдаланишга имкон беради. Корхонанинг ахборот обрўси унинг сотилиш бозоридаги мавқеини сақлаш ва мустаҳкамлашга ёрдам беради. Корхона имиджининг асосий ўзгарувчилари қуйидагилардир: тўлов қобилияти, шартномавий муносабатларнинг контрагенти сифатида ишончлилиги, маҳсулот сифати ва бошқалар. Ушбу хусусиятларнинг мақбул қийматлари барқарорликни сақлашга ва корхона ҳаётийлигини оширишга қаратилган тадбирларни танлашда кўрсатма беради.
Ишлаб чиқаришни ташкил этишни ривожлантириш стратегиясини танлашнинг асосий параметрлари ва омилларини баҳолаганимиздан сўнг, ташкилий ўзгартиришлар дастурини тайёрлашга киришамиз (2.3-расм).
Компанияда қандай ривожланиш имкониятлари мавжуд?
Қандай қилиб барқарорлик ва юқори хаётийликни сақлаш керак ?
1 2
Бозор ўзгарувчан ўзгаришларига қандай мослашиш керак?
Ишлаб чиқаришни ташкил этишни ривожлантиришнинг устувор йўналишлари нималардан иборат?
5 3
Ривожланиш лойиҳасини молиявий ва меҳнат ресурслари билан таъминлашнинг қандай имкониятлари бор?
Иқтисодий маневр қилиш учун қандай имкониятлар мавжуд?