2 mavzu. Riniyatoifa (Rhyniophyta) o’simliklar bo’limi. Reja

Xorneya - Hornea. Bu ham riniyaga o’xshash o’simlik bo’lib, xar ikkisi ham bir xilda – botqoqliklarda o’sgan va ularni qoldiqlaridan torf hosil bo’lgan. Xorneya tanasining biroz kichikligi, ildizpoyasi kalta va tuganakli bo’lishi bilan raniyadan farq qilgan. Bu ham bir xil kattalikdagi spora hosil qilgan. Tana tuzilishi xam raniyaga o’xshash. 1937 yili Lang tomonidan yana bir o’simlik Kuksoniya - Sooksoniani Buyuk Britaniyadan topdi. Keyinchalik Chexoslovakiya, Markaziy Kozog’iston, AQSh , G’arbiy Sibirdan topilgan.
Psilofiton - Psylophyton princes. Bu o’simlik Devon davri yotqiziqlariga xos bo’lib, dastlab D. Dauson tomonidan 1859 yili o’rgangan. Buning ham tanasi dixotomik shoxlangan, bo’yi 1-2 metrga yetadigan yirik o’t o’simlik. Tanasida barglar bo’lmagan, lekin bigizsimon o’simtalar bilan qoplangan. Bular ham bir xil sporalar hosil qilish yo’li bilan ko’paygan. Ichki tuzilishi ham oldingilarga o’xshab ketadi.
Sporangiyalari shoxlarining uchki qismida bir nechta bo’lib joylashgan. Riniyasimonlarga mansub o’simliklar topilguncha qadar yuksak o’simliklar ichida «Yo’sinsimonlar eng qadimgi» deb hisoblangan. Keyinchalik riniyasimonlarni topilishi va ularni o’rganilishi yuksak o’simliklarning kelib chiqishiga, ularning filogeniyasini to’g’ri hal qilishga yordam beradi.