2-mavzu. Ishlab chiqarish jarayoni va uning natijalari reja Ishlab chiqarish omillari va uning tarkibi

2. Ishlab chiqarish jarayonining mazmuni. 

 

Ishlab  chiqarish  jarayoni  –  bu  kishilik  jamiyatining  amal  qilishi  va  rivojlanishi  uchun 

zarur  boʻlgan  moddiy  va  ma’naviy  ne’matlarni  yaratishga  qaratilgan  maqsadga  muvofiq 

faoliyatdir.  Moddiy  va  ma’naviy  ne’matlar  yaratish,  turli  xizmatlar  koʻrsatish  jarayoni  kishilar 

iqtisodiy faoliyatining asosiy tomonidir. 

Ma’lumki,  har  qanday  ishlab  chiqarish,  birinchi  navbatda,  mehnat  jarayonidir  yoki 

boshqacha  qilib  aytganda,  tabiatdagi  bor  narsalarning  koʻrinishini  oʻzining  iste’moli  uchun 

muvofiq holga keltirish uchun qilingan mehnat faoliyatidan iboratdir.  

Ishlab  chiqarishning  tarkibiy  tuzilishi  muhim  ahamiyat  kasb  etib,  u  turli  sohalar, 

boʻlinmalar,  yaratilayotgan  mahsulotlar  va  koʻrsatilayotgan  xizmatlar  turlarini  ifodalaydi.  Eng 

avvalo, ishlab chiqarishni moddiy ishlab chiqarish va nomoddiy ishlab chiqarish sohalariga 

ajratish lozim . 

Oʻz  navbatida  moddiy  ishlab  chiqarish  sohasi  moddiy  ne’matlarni  ishlab  chiqarish 

(masalan,  avtomobil,  oziq-ovqat  mahsulotlari,  kiyim-kechaklar  va  h.k.)  va  moddiy  xizmatlar 

koʻrsatish (transport, aloqa, savdo, maishiy xizmat va boshqalar)dan iborat boʻladi. 

Nomoddiy  ishlab  chiqarish  sohasi  ham  nomoddiy  ne’matlarni  ishlab  chiqarish 

(masalan, musiqa asarlari, badiiy va ilmiy asarlar, ixtiro va kashfiyotlar) va nomoddiy xizmatlar 

koʻrsatish  (huquqiy  maslahatlar  berish,  oʻqitish,  malaka  oshirish  va  boshqalar)ga  ajraladi.  Bu 

sohalar bir-biri bilan chambarchas bogʻlangan holda rivojlanadi va bir-biriga ta’sir koʻrsatadi.