2-мавзу. Ишлаб чиқариш жараёни ва унинг натижалари

2. Ишлаб чиқариш жараёнининг мазмуни
Ишлаб чиқариш жараёни

• – бу кишилик жамиятининг амал қилиши ва ривожланиши учун зарур бўлган моддий ва маънавий неъматларни яратишга қаратилган мақсадга мувофиқ фаолиятдир.

Ишлаб чиқаришнинг таркибий тузилиши
Ишлаб чиқариш
Номоддий ишлаб чиқариш
Моддий ишлаб чиқариш
Моддий неъматларни ишлаб чиқариш
Моддий хизматлар кўрсатиш
Номоддий хизматлар кўрсатиш
Номоддий неъматларни ишлаб чиқариш
Хизмат кўрсатиш соҳаси
Моддий ишлаб чиқариш
Ишлаб чиқариш воситалари
Истеъмол буюмлари
Ишлаб чиқариш жараёнининг икки томони
Ишчи кучи ва
ишлаб чиқариш воситалари
(натурал шакллари)
Қийматнинг
ўсиш
жараёни
Капитал: ишлаб чиқариш воситалари ва ишчи кучи қиймати
Ишлаб
чиқариш
омиллари
Натижа:
товар ва хизматлар
Истеъмол қиймати,
яъни
нафлилиги
Ишлаб
чиқариш
жараёни
Меҳнат жараёни ёки нафлиликнинг яратилиши ва кўпайиши жараёни
Ўтказилган ва янгидан яратилган қиймат
Товар ва хизматлар нафлилиги ва қийматининг яратилишида ишлаб чиқариш омилларининг роли
Яратилган товар ва хизматлар
Нафлиликни яратишда
қатнашади
Қийматнинг ташкил топишида қатнашади
Ер
Капитал
Ишчи кучи
Меҳнат
Аниқ меҳнат билан ўтказилган ишлаб чиқариш воси- талари қиймати
Абстракт меҳнат билан яратилган янги қиймат
Яратилган маҳсулот қиймат жиҳатдан ҳам уч қисмдан иборат бўлади, яъни:

• ишлаб чиқариш жараёнида истеъмол қилинган ишлаб чиқариш воситалари қийматининг маҳсулотга ўтган қисми (с);

1

• янгидан вужудга келтирилган маҳсулотнинг бир қисми, яъни, ишчиларга тегишли қисми – зарурий маҳсулот қиймати (v);

2

• янгидан вужудга келтирилган маҳсулотнинг мулкдорлар, тадбиркорлар ва жамият учун ишлаб чиқарилган қисми – қўшимча маҳсулот қиймати (m)дан иборатдир.

3