2-мавзу. Фукаро мухофазасининг хукукий асоси Фуқаро муҳофазаси соҳасида қабул қилинган Ўзбекистон Республикаси Қонунлари

Эпизоотиялар. Юкумли касалликнинг бир вақтдз бир ёки бир неча турдаги ҳайвонлар ўртасида тарқалиши эпизоотия деб аталади.
Хонакилаштирилган ва ёввойи ҳайвонлар, қушлар ва балиқлардан қутуриш, оқсил, сил, бруцеллёз, парранда гриппи ва кўплаб бошқа касалликлар одамларга юқиши мумкин.
Шу сабабли ит ёки мушукни боқишга олиш ҳолатида уларни ветеринар рўйхатидан ўтказиш, ўз вақтида эмлатиш ва уларни кузатиб бориш, жониворнинг ўзини тутишида кескин ўзгаришлар (тушкунлик, иштаҳанинг йўқлиги, сўлакнинг кўп ажралиши ва бошқалар) аниқланганда зудлик билан ветеринар шифокорга мурожаат этиш лозим. Қаровсиз итлар, мушуклар ёки бошқа жониворларни ўйнатиш тавсия этилмайди. Негаки, улардан қутуриш ва бошқа юқумли касалликни юқтириб олиш мумкин. Шунингдек, ҳайвонларни парваришлашда шахсий гигиена қоидаларига амал қилиш керак.
Эпифитотиялар. Маълум вақт ичида катта ҳудудда ўсимликлар ва қишлоқ хўжалиги экинлари юқумли касалликларининг кенг тарқалиши эпифитотия дейилади. Ўсимликлар ва қишлоқ ўжалиги экинлари эпифитоси давлат ва табиатга катта иқтисодий зарар келтиради. Чунки буғдой, пахта, гуруч каби қишлоқ хўжалиги экинларининг нобуд бўлиши билан табиий равишда нон ва нон маҳсулотлари, пахта ёғи, гуруч ва бошқа маҳсулотлар миқдори камаяди, япроқли дарахтларнинг нобуд бўлиши билан эса, атмосферадаги кислород микдори камайиб кетади, зеро, дарахтлар "сайёрамизнинг ўпкаси" ҳисобланади. Ўсимликларнинг заҳарли хусусиятларини билмаслик оммавий заҳарланишга олиб келади ва аксарият ҳолларда болалар ва ўсмирлар зиён кўради.
ЭКОЛОГИК ТУСДАГИ ФАВҚУЛОДДА ВАЗИЯТЛАР.

• 
  Қурғоқчилик (тупроқ, ер ости)нинг ҳолати ўзгариши билан боғлиқ вазиятлар:
  

-ҳалокатли кўчкилар (ер юзасининг ўпирилиши, силжиши);
-тупроқ ва ер остининг саноат туфайли келиб чиққан токсикантлар билан ифлосланиши ва бошқалар.

• 
  Атмосфера (ҳаво муҳити) таркиби ва хоссалари билан боғлиқ бўлган вазиятлар:
  

- ҳаво муҳитининг экстремал юқори ифлосланиши;
- катта кўламда кислотали зоналар ҳосил бўлиши ва кўп миқдорда кислота чиқиндилари ёғилиши;
- радиациянинг юқори даражаси.

• 
  Гидросфера ҳолатининг ўзгариши билан боғлиқ вазиятлар:
  

- ер юзасида сизот сувлар даражасининг ошиши;
- ичимлик сувининг кескин етишмаслиги.
Назорат саволлари:

1. 
   Фавқулодда вазиятларнинг вужудга келиш сабаблари.
   
2. 
   Фавқулодда вазиятларнинг умумий таснифи.
   
3. 
   Фавқулодда вазиятларни башоратлаш ва шароитга бахо бериш тартиби.