2-mavzu: Fe’l. Fe’lning grammatik xususiyatlari. Fe’l nisbatlarining grammatik ma’nosi va shakllari. Fe’lning vazifadosh shakllari ma’lum bir sintaktik vazifa bajarishga mos shakllari: sof fe’l, harakat nomi



Download 22,35 Kb.
bet7/7
Sana21.06.2021
Hajmi22,35 Kb.
#72297
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
2-MAVZU 92f300adbf7d4b7fb2200004b468559b

Bo‘lishli va bo‘lishsiz fe’llar

  • B o‘l i sh l i fe’llar bajarilgan, bajarilayotgan va bajariladigan harakatni ifodaslaydi: yozdi, yozyapti, yozmoqchi.

  • B o‘ l i sh s i z fe’llar bajarilmagan, bajarilmayotgan, bajarilmaydigan harakatni bildiradi: yozmadi, yozmayapti, yozmoqchi emas. Bo‘lishsiz fe’llar fe’l negiziga -ma qo‘shimchasini qo‘shish, fe’llardan keyin emas, yo‘q so‘zlari keltirish, fe’llardan oldin na so‘zini keltirish yoki ohang yordamida hosil qilinadi: Yozgani yo‘q. Na yozdi, na o‘qidi. Boradi, boradi-ya! (bormaydi).

 

O‘timli va o‘timsiz fe’llar

O‘timli fe’llar tushum kelishigidagi so‘zlarga bog‘lana oladigan fe’llardir: o‘qidi (kitobni), yozdi (xatni).



O‘timsiz fe’llar esa tushum kelishigidagi so‘zlarga bog‘lana olmaydigan fe’llardir: yugurdi, bordi, turdi, o‘tirdi.
Talabalarning mustaqil izlanishlari uchun topshiriqlar

  • Badiiy asarlardan fe’l,bo‘lishli va bo‘lishsiz fe’llar,o‘timli va o‘timsiz fe’llarga doir misollar to‘plab, tahlil qilish.

  • Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxatida berilgan darsliklardan fe’l,bo‘lishli va bo‘lishsiz fe’llar,o‘timli va o‘timsiz fe’llar bo‘yicha berilgan ma’lumotlarni konspektlashtirish.

SAVOL VA TOPSHIRIQLAR:

  1. Fe‘llardagi o’timli-o’timsizlik haqida ma‘lumot bering.

  2. Fe‘llarnnig LMGlari va uning markaziy leksemalarini sanang.

  3. Fe‘l yasalish qoliplari haqida gapiring.

  4. Fe‘lning tasniflovchi lug’aviy shakllari xususida ma‘lumot bering.

  5. Nisbat shakllarining so’z yasalishi, lug’aviy shakl yasalishi va sintaktik shakl yasalishiga munosabatini yoriting.

  6. Nisbat shakllarining sintaktik qurshovga ta‘siri haqida gapiring.

  7. Fe‘lning vazifa shakllari, sifatdosh, ravishdosh, harakat nomi shakllarining lug’aviy-sintaktik shakllik xususiyatini yoriting.

  8. Fe‘llarning egalik, kelishik shakllariga munosabati haqida to’xtaling.

  9. Harakat tarzi shakllarining yasalish qoliplari, sintaktik qurshovga ta‘siri va lug’aviy ma‘noni modifikatsiyalashi xususida ma‘lumot bering.

Fe‘llarda zamon, mayl, shaxs-son, tasdiq/inkor shakllarining voqelanishi xususida fikrlaringizni bayon qiling.
Download 22,35 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish