2-mavzu. Buxgalteriya balansi reja: Buxgalteriya balansi haqida tushuncha, uning tuzilishi, mazmuni va ahamiyati

Buxgalteriya balansi turlari



Tuzilish sanasiga ko‘ra

1.Kirish (ta’sis) balansi;
2.Boshlang’ich balans;
3.Hisobot balansi;
4.Tugatish balansi;
5.Birlashtirish va ajratish balansi.




Ma’lumotlarni jamlashiga ko‘ra

1.Yig’ma balans;
2.Alohida balans;
3.Konsalidatsiyalashtirilgan balansi.







Subyektlar mulkchilik ko‘ra

1.Davlat byudjeti muassasalari balansi;
2.Xo’jalik yurituvchi subyektlar balansi.







Ma’lumotlarni jamlash sikllariga ko‘ra

1.Sinov balansi;
2.Tuzatilgan sinov balansi;
3.Yakuniy balans.







Tozalash usuliga ko‘ra

1.Brutto-balans;
2.Netto-balans.




4-chizma.
Buxgalteriya balansi turlari.


Tuzilish vaqtiga ko‘ra buxgalteriya balanslari kirish, joriy, tugatish, bo‘linish va birlashtirish balanslariga bo‘linadi.
Kirish balansi korxonaning tashkil topish paytida tuziladi. U korxona o‘z faoliyatini boshlayotgan boyliklar summasini belgilaydi. Kirish balansida ustav kapitali ta'sis hujjatlari bo‘yicha va unga doir badallar pul mablag‘lari, boshqa mol-mulk ko‘rinishida aks ettiriladi va hokazo.
Joriy balanslar korxona qonunchilik bilan belgilangan muddatlarda vaqti-vaqti bilan tuzilib turiladi. (Oylik, choraklik, yarim yillik, yillik).
Tugatish balansi korxona faoliyatini tugatish sanasida mol-mulk va uning manbalari holatini tavsiflash uchun tuziladi. Tugatish balansi asosida tugatish komissiyasi korxonaning tugatilish paytidagi kreditorlik va debitorlik qarzlari summasini belgilaydi, so‘ngra kreditorlar bilan hisob-kitob qiladi, keyin korxonani tashkil etish chog‘ida muassislar tomonidan ustav kapitaliga kiritilgan badallarni qaytaradi. So‘ngra korxona mol-mulkining qolganini uning muassislari o‘rtasida taqsimlaydi, ya'ni barcha uzil-kesil hisob-kitoblarni amalga oshiradi.
Tugatish balansida xo‘jalik subyektining aktivlari tugatish komissiyasi bahosida, ya'ni ular sotilishi mumkin bo‘lgan bahoda aks ettiriladi. Olinishi umidsiz qarzlar va zararlar tugatish balansiga kiritilmaydi.