2-mavzu. Axborotlarni stenografik himoyalash. Simmetriyali kripto tizim asoslari. Mavzu rejasi

2-mavzu. Axborotlarni stenografik himoyalash. Simmetriyali kripto tizim asoslari.
Mavzu rejasi:
1. Zamonaviy kompyuter stenografiyasi.
2. Kompyuter stenografiyasi istiqbollari.
3. Kompyuter stenografiyasining asosiy vazifalari.
4. Konfidentsial axborotlarni ruxsatsiz kirishdan hamoyalash.
5. Simmetriyali kriptotizim asoslari.
6. Almashtirish usullari.
Zamonaviy kompyuter stenografiyasi
Ruxsat etilmagan kirishdan axborotni ishonchli himoyalash muammosi eng ilgaritdan mavjud va hozirgi vaqtgacha hal qilinmagan. Maxfiy xabarlarni yashirish usullari qadimdan ma’lum, inson faoliyatining bu sohasi stenografiya degan nom olgan. Bu so‘z grekcha Steganos (maxfiy, sir) va Graphy (yozuv) so‘zlaridan kelib chiqqan va «sirli yozuv» degan ma’noni bildiradi. Stenografiya usullari, ehtimol, yozuv paydo bo‘lishidan oldin paydo bo‘lgan (dastlab shartli belgi va belgilashlar qullanilgan) bo‘lishi mumkin.
Axborotni himoyalash uchun kodlashtirish va kriptografiya usullari qo‘llaniladi.
Kodlashtirish deb axborotni bir tizimdan boshka tizimga ma’lum bir belgilar yordamida belgilangan tartib bo‘yicha o‘tkazish jarayoniga aytiladi.
Kriptografiya deb maxfiy xabar mazmunini shifrlash, ya’ni malumotlarni maxsus algoritm bo‘yicha o‘zgartirib, shifrlangan matnni yaratish yo‘li bilan axborotga ruxsat etilmagan kirishga tusiq quyish usuliga aytiladi.