Таянч тушунчалар: фуқаролик жамияти институтлари, партиялар,оммавий ахборот воситалари; оила, тaълим-тарбия муассасалари; фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари;маҳалла, маҳалла, диний ташкилотлар; миллий-маданий марказлар; жамоатчилик фикрини ўрганиш институтлари, “Кучли давлатдан кучли жамият сари” тaмoйилининг aмaл қилиши.
1. Ўзбекистонда фуқаролик жамиятини шакллантириш ва ривожлантиришда демократик институтларнинг тутган ўрни, кўппартиявийлик тизимининг шаклланиши ва ривожланиши.
Бугунги кунда «фуқаролик жамияти» ва «ҳуқуқий давлат» тушунчалари жаҳоннинг кўпгина мамлакатларида кенг қўлланилади. Уларга аксарият ҳолларда янги тушунчалар сифатида қаралади. Ваҳоланки, «фуқаролик жамияти» тушунчаси ҳам, «ҳуқуқий давлат» тушунчаси ҳам XVIII асрда пайдо бўлган.
«Фуқаролик жамияти» ва «жамият» тушунчалари ўртасида ўзаро боғлиқликкина эмас, жиддий фарқлар ҳам мавжудлигига эътибор бериш керак. Жамият одамлар ўртасидаги муносабатлар мажмуи сифатида ўз ривожланишининг мaълум етук босқичида ва мaълум шароитлардагина фуқаролик жамиятига айланади.
«Жамият» ибораси ижтимоий фалсафий мaънода олиб қаралганда, макон ва замонда мавжуд бўлган, турмуш тарзи ҳамда манфаатлари муштарак бўлган инсонларнинг ўзаро алоқадор бирлигидир.Фуқаролик жамияти ўзини ўзи бошқариш ва ўзини ўзи тартибга солишнинг ривожланган шаклларига, омма (давлат ва жамият) ва шахс манфаатларини мақбул тарзда уйғунлаштиришга, бунда шахс манфаат-ларининг устувор аҳамиятига, инсон ҳуқуқ ва эркинликларини жамиятнинг олий қадрияти деб эътироф этишга асосланган янги сифат ҳолатини акс эттиради.
Фуқаролик жамияти институтлари деганда ижтимоий муносабат-лар, фуқароларнинг турли ихтиёрий ташкилотлари, уларнинг уюшмалари, лоббистик ва бошқа гуруҳлари, муниципал коммуналар, хайрия жамғарма-лари, ижодий, спорт, матлубот жамиятлари, ижтимоий-сиёсий, диний ва бошқа ташкилотлари ва уюшмаларининг кенг тармоғи тушунилади.
- Оила, маданият ва тaълим муасасалари.
- Ижодий уюшмалар, илмий ассосиациялар.
- Яшаш жойи бўйичи ўзини ўзи бошқариш органлари.
- Нодавлат оммавий ахборот воситалари.
Эслаб қолинг:
|
Фуқаролик жамияти институтлари
|
Фуқароларнинг кундалик манфаатларини рўёбга чиқариш жабҳаси
|
Оила, тaълим ва маданият муассасалари
|
Ижодий ва илмий уюшмалар
|
Фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари
|
Нодавлат оммавий ахборот воситалари
|
Черков, хайрия жамғармалари, оммавий ижтимоий ҳаракатлар
|
Хусусий корхоналар, акциядорлик жамиятлари, ширкат ва ижара бирлашмалари
|
Шундай қилиб, фуқаролик жамияти – инсоният тарихий ривожланиш жараёнининг маҳсули бўлиб, индивидлар ўз қобилиятини намоён этишининг олий шакли ҳисобланади. У феодализмдан капитализмга ўтиш даврида халқ фаровонлиги, маданияти ва онгининг ўсишига қараб вужудга келади. Бунда таклиф қилинган барча моделлар ва концепцияларда бош омил – хусусий мулк ҳамда бирдан-бир «ташкилотчи ва мувофиқлаштирувчи» ролини бажаришга дaъвогарликдан, барча ижтимоий ришталар ва алоқаларни ўз қўлида сақлашга интилишдан давлатнинг воз кечиши устунлик қилади.
Do'stlaringiz bilan baham: |