2-ma’ruza: windows serverlarga kirish. Windows serverlar haqida tushunchalar va ularda xavfsizlik. Reja

Xavfsizlik modeli

Windows NT/2000/XP oilasi operatsion tizimlarini ishlab chiqishda Microsoft kompaniyasi axborot xavfsizligini ta'minlashga katta e'tibor berdi. Natijada, bu tizimlar ijrosi sodda va boshqarish oson ximoya mexanizmlarini beradi. Xavfsizlik sertifikati S2 darajaga mos, va Windows NT 3.5 va Windows NT 4.0 OT lariga xosdir.

Windows NT sinfi tizimlari butunlay boshqa xavfsizlik modeliga egadirlar. Ximoya vositalari, boshidanoq OT ning o'ziga integrallashtirilgandir. Xavfsizlik tizimi, ish jaraynida kim va qanday xarakatlarni bajarganligini va qanday ob'ektlarga murojaat qilmoqchi ekanligini nazorat qiladi.

Foydalanuvchining hamma harakatlari, shu jumladan hamma ob'ektlarga murojaatlar ham, faqat OT larga maxsus so'rovnomalar orqali bajariladi. Hamma so'rovnomalar ham nazorat qiladi. OT lardan so'ralayapgan amallar va ma'lum ob'ektlarga murojaatlar, faqat foydalanuvchida bunga zaruriy xuquq va ruxsatnomalari bo'lsagina, ruxsat beriladi.

Xuquq (rights) tizimda ishlashda huquqlari darajasini aniqlaydi. M-n., diskni formatlash huquqi bo'lmasa, foydalanuvchi bu amalni bajaraolmaydi. ―Ruxsat termini esa odatda, aniq ob'ektlar, m-n, fayl va kataloglar, prinsipi va boshqalarga nisbatan ishlatiladi. O'qish, yozish, bajarish, olib tashlash va h.k.larga ishlatiladi. Huquqlar, ruxsatga nisbatan ustunlikka ega.

Windows NT xavfsizlik modeli, oldindan autentifikatsiya va avtorlashtirishdan o'tmasdan turib uning ob'ektlariga murojaat qila olmaslikka kafolat beradi. Kompyuterda ishlash huquqiga ega bo'lish uchun, qayd yozuviga (account) ega bo'lish kerak. Qayd yozuvlari. SAM (Security Account Management) fayli orqali beriladigan ma'lumotlar bazasida saqlanadi.