2-Ma’ruza: Tizimlarga faoliyat ko‘rsatish va rivojlanish qonuniyatlari Reja


-jadval  Boshqaruvdagi uch darajaning faoliyat mazmuni



Download 25,94 Kb.
bet4/4
Sana26.03.2022
Hajmi25,94 Kb.
#511480
1   2   3   4
Bog'liq
3-maruza

2.1-jadval 

Boshqaruvdagi uch darajaning faoliyat mazmuni. 
Tavsif 

Yuqori daraja 
O‘rta daraja 
Quyi daraja 






Rejalashtirish 


Salmoqli 
O‘rtacha 
Eng kam 

Nazorat 
Eng kam 

Salmoqli 
Salmoqli 
Vaqtinchalik 
istiqbol 
1 yildan 5 
yilgacha 
1 yilgacha 
Kunma-kun 
Faoliyat sohasi 
O‘ta keng 
To‘liq funktsional 
soha 

Bitta funktsiya 


yoki vazifaning bir 
qismi 
Faoliyat mazmuni 

Nisbatan tarkib-


siz, cheklanmagan 
O‘rtacha 
cheklangan 
O‘ta cheklangan 
Murakkablik 
darajasi 
Juda murakkab, 

ko‘p o‘zgarishli 


Kamroq murakkab 
o‘zgarishli, ko‘proq 
holda aniqlanishga 
moyil 
Oddiy 

Ish ko‘lami 


Qiyinlashgan 
Nisbatan kamroq 

murakkab 


Nisbatan oddiyroq 
Faoliyat 

Natijalari 


Rejalar, choralar 
va strategiya 
Vazifalarni bajarish 
jadvali 
Tugal mahsulot 
Foydalaniladigan 
axborot turi 
Tashqi 
Ichki, ancha 
aniqroq 
Ichki, 

ilgarigilaridan, 


ancha aniq 
Faoliyat turi 
Ijodiy yondoshuv 
Javobgarlik, 
ishontirish, bajarish 
qobi-liyati 
Ishga loiqaydlik, 
samaradorlik 
Boshqaruv 
faoliyatiga 
aloqador shaxslar 
soni 
Sanoqli 

O‘rtacha 


Ko‘p 

Bo‘lim abo‘lin-


malarning o‘zaro 
harakati 
Bo‘linma 
doirasida 
Bo‘lim doirasi 
Bo‘limlar 
o‘rtasida 
Boshqaruvning har bir darajasidagi ma'lum bir mehnat taqsimoti boshqaruv 
qismining alohida elementlariga rejalashtirish, tashkillashtirish, hisobga olish va 
nazorat, bayon etish, tahlil va boshqaruv kabi alohida vazifalarni biriktirishga olib 
keladi. Bu vazifalar turli hajmda va boshqaruvning turli darajasida amalga 
oshiriladi. Ularning ayrimlari hatto boshqaruvning biror bir darajasida ham amalga 
oshmasligi mumkin. 
Iqtisodiy ob’ektning boshqaruv qismida vazifa elementlarining mavjudligi 
axborot tizimlarida tegishli kichik tizimlar paydo bo‘lishiga olib keladi. 

Axborot tizimining vazifasi. Axborotlarga asoslangan, maqsadi oldindan 

belgilangan va shu maqsadga erishish dasturi ishlab chiq0ilgan boshqariluvchi 


jarayonga maqsadli ta’sir ko‘rsatish – qaror qabul qilish deb ataladi. Qarorning 
shakllanish jarayoni esa – qaror qabul qilish jarayoni deb yuritiladi. Iqtisodiy 
ob’ektni boshqarish doirasida mehnat taqsimotiga muvofiq qabul qilinadigan 
qarorlar boshqaruvning u yoki bu vazifasiga kiradi. 
Qaror qabul qilish jarayonini ta’minlash, ya’ni aynan, kerakli axborotni 
kerakli vaqtda va kerakli joyga taqdim etish – iqtisodiy ob’ekt axborot tizimining 
asosiy vazifalaridan biridir. Shu bois ham qaror mohiyati, uni qabul qilish jarayoni, 
qaror qabul qilishning barbod bo‘lishi iqtisodiy ob’ektning axborot tizimi 
faoliyatiga, u yerda qo‘llaniladigan texnologiyaga sezilarli ta’sir qiladi va xatto 
axborot tizimining butun boshli sinfi – qaror qabul qilish tizimini shakllantirish 
zaruriyatini keltirib chiqaradi. 

Tizimlarni faoliyat ko ‘rsatish va rivojlanish qonuniyatlari. 
Yaxlitlik, integrativlik, kommunikativlik, ierarxlilik
IJTIMOIY-IQTISODIY TIZIMNING ASOSIY XUSUSIYATLARI VA ELEMENTLARI

Iqtisodiy tizimlar turli-tuman bo‘lishi bilan birga qator universal xususiyatlarga ham ega va ular asosiy iqtisodiy masalalarni hal etish usullari (metodlari)ga bog‘liq bo‘lmagan holda tavsiflanadi. Ularga quyidagilar taalluqli:


1. Yaxlitlik, bu eng avvalo, iqtisodiy tizim komponentlarining o‘zaro bog‘liqligini anglatadi, bunda tizim komponentlaridan birining o‘zgarishi uning boshqa komponentlariga ham ta’sir ko‘rsatadi va butun tizimning o‘zgarishiga olib keladi. Masalan, ishlab chiqarish vositalarining almashtirilishi natijasida muvofiq ravishda ishlab chiqarish munosabatlari va butun tizim ham o‘zgaradi.
2. Ierarxiylik. Bu har bir tizim yanada yuqoriroq tartibning elementi sifatida qaralishi mumkinligini bildiradi. Masalan, O‘zbekistonning o‘tish iqtisodiyoti, jahon tizimining elementlaridan biri sifatida ko‘rilishi mumkin.
3. Integrativlik, bu tizim o‘z elementlarida mavjud bo‘lmagan xususiyatlarga egaligini anglatadi (masalan, har biri o‘ziga xos xususiyatlarga ega bo‘lgan ishlab chiqaruvchilarning ma’lum miqdori mavjud bo‘lgandagina mumkin bo‘ladigan mehnat taqsimoti).
Bog‘liqlik (kommunikativlik) hususiyati. Murakkab tizimdagi elementlar bir biri bilan har hil munosabatlarda bo‘lishadi. Agar ba’zi elementlar alohida bo‘lib qolib, ularning boshqa elementlar bilan bog‘liqligi aniqlanmasa, tizim haqidagi ma’lumot to‘liq bo‘lmaydi. Agar har bir elementning boshqa elementlar bilan bog‘liqligi to‘g‘risidagi
ma’lumot to‘liq aniqlansa, u holda tizim deterministik deb nomlanadi. Deterministik tizimlar ko‘pincha mexanika va matematika sohasida uchraydi. Ijtimoiy tizimlar esa deterministik bo‘lmaydi. Murakkab tizimdagi elementlar bir biriga nisbatan ierarxik yoki boshqacha holda joylashgan bo‘ladi. Qaysidir elementlar tizimning yuqori pog‘onasida joylashgan bo‘lsa, boshqalari – quyi yoki parallel pog‘onada joylashgan bo‘ladi.
Download 25,94 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish