2-Ma’ruza Mavzu: Metalllarning ichki tuzilishi. Reja



Download 478,01 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/3
Sana08.03.2022
Hajmi478,01 Kb.
#486247
1   2   3
Bog'liq
2-Ma'ruza (2-semestr)

Geksogonal panjara. 
Bunday kristall panjarada 17 ta atom bo’lib, ularning 
12 tasi 6 qirrali prizmaning burchaklari uchida, 

tasi prizmaning ustki va ostki 
yoqlari markazlarida, 

tasi prizmaning o’rta qismida joylashgan bo’ladi. Bunday 



kristall panjara 
Zn(rux), Mg, Ti, Be (berilliy)
va boshqa metallar uchun xosdir (3-
rasm, 
v).
3.
 
Metallarning allatropik shakl o’zgarishi. 
Ba’zi metallarning, masalan: Fe, 
Co, Sn (qalay), Mg, Ti va boshqalarning kristall panjaralari tashqi sharoit 
(temperatura, bosim) o’zgarganda bir turdan ikkinchi turga aylanadi. Bu xodisa 
allotropik shakl o’zgarishi
, boshqacha aytganda
,
polimorfizm
 
deb ataladi. 
2.2-rasm. Temirning sovish egri chizig’i va kristall panjaralari. 

4.
 
Metallarning kristallanishi. 
Entropiya esa tizimda zarrachalarining 
joylanishini xarakterlaydi va temperatura ko’tarilgan sari entropiya ham ortadi. Bu 
jarayon har bir «tug’ma» markazlardan o’sayotgan kristallarning bir-birlari bilan 
to’qnashgunlarigacha davom etadi. Bunda ularning o’sish yo’nalishi va tezliklari 
farqlanadi (2.3-rasm). 
 
2.3-rasm.
 
Metallar kristallanishida donalarning xosil bulish shemasi. 



Bu kristallarning tuzilishi daraxt shoxlarini eslatadi. Shu boisdan ham ularga 
«
Dendrit
» deyiladi (
Dendrit 
so’zi 
yunoncha 
dendron
— 
daraxt so’zidan olingan 
bo’lib, shoxchali daraxt shaklidagi kristallni bildiradi) (2.4-rasm).
 
2.4-rasm. Dendrit shemasi:
1 — birlamchi; 2 — ikkilamchi; 3— uchlamchi o’qlar bo’ylab kristallarning o’sishi 
 
1878 yilda D.K.Chernov metallarning kristallanish jarayonini o’rganib, uni ikki 
bosqichdan iborat bo’lishini aniqladi. 
2.5-rasm. Kristallanish markazlari soni va kristallarning chizikli usish 
tezligining uta sovish darajasiga qarab uzgarish grafigi. 

Download 478,01 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish