|
Дала ишларида архивдаги маълумотлардан фойдаланиш. Тайёр маълумотлар, координаталар каталоги ва топографик маълумотлардан фойдаланиш дала ишлари учун ушбу маълумотларни қўшимча масалаларни ҳал этишга имкон беради. Асосий йўналиш- бу электрон геодезик асбоблардан фойдаланиб дала ишларини бажариш учун планли баландлик асос бўйича маълумотларни узатиш ҳисобланиди.
Бунинг учун далага чиқишдан олдин планли-баландлик асос нуқталари координаталари асбобнинг фарматига шакиллантириш ва узатиш учун маълумотлар конвенторига мурожаат этиш керак.
Шунда, асбобга (X,Y,H) координаталар тўплами ва нуқталарнинг кодлари узатилади.
Бошқа йўналиш- бу лойиҳа ечимлари элементларини жойга кўчириш (бино ва иншоотлар ўқлари, инженерлик коммуникациялар, автомобил ва темир йўллар трассалари элементлари).
Бир томондан, электрон геодезик асбоблардан фойдаланишда фақат координаталарни узатиш мумкин, (чунки деярли барча замонавий асбобларда жойга кўчириш дастури ўрнатилган бўлади). Бошқа томондан, анъанавий оптик геодезик асбоблардан фойдаланишда (қурилиш майдончаларда жуда кўп ўлчашади) тўлақонли дала журнални юритишга тўғри келади. Унга таянч йўналишга нисбатан горизонтал бурчак ҳамда масофа (ҳам қия масофа ва ҳамда керак бўлгандагоризантал қўйилиш),
нуқтани баландлик бўйича жойга кўчириш учун қиялик бурчаги, ёки нисбий баландлик ўлчаб олиш лозим бўлади.
Табиийки, ушбу ишларни ГИС маълумотлардан фойдаланиб замонавий асбоблада ўрнатилган дастур ёрдамида ҳал этиши мумкин.
Маълумотларни шакллантириш. Автоматлаштирилган лойиҳалаш системалари ва ГИСда кўллаш учун топографик- геодезик маълумотларни электрон усулда сақлашга оид тизимли ёндашув кўпгина дастурий маълумотлар, жумладан CADdу дастурий таъминотида тўлиқ амалга оширилган[21].
Дастурий маълумотнинг тузилмаси қидирув, лойиҳавий ва геоинформацион маълумотларни узлуксиз ва кетма- кетлигини сақлаган ҳолда ишлаб чиқиш жараёнини дала геодезик кузатишларни ишлаб чиқишдан бошлаб бино, иншоотлар ва инженерлик коммуникацияларни лойиҳалашининг якунлашини кафотланади.
Такидлаш жоизки, ушбу дастур модул принцип бўйича яратилган бўлиб хар бир модулъ маълум масалалартўпламини ҳал этилади. Қуйида курилиш учун топографик геодезик маълумотларни тайёрлаш бўйича модулларни ташкил этиши ва улар тавсифларини кўриб чиқамиз.
Дала ишлар маълумотлари, CADdу V1 модули объектларнинг геодезик координаталари файилларини ишлаб чиқишга имкон беради, электрон ва оптик асбобларда ҳамда GPS системаларидаолинган далаўлчашлар маълумотларни таҳрирланади ва ўзгартирилади. Модулнинг асосий хизмати бу йирик масштабли съёмкалар ва амалий геодезия масалаларини ҳал этиш учун планли - баландлик геодазик асосни яратиш бўйича ишларни автоматлаштириш.
CADdу V2 модули жойнинг электрон топографик карта ва планларини автоматик тарзда яратиш, геодезик координаталар, майдонлар ва ер участкалари ва иморатлар периметрлари маълумотлар банкларини автоматик шакиллантириши билан уларниниг геодезик координаталари бўйича объектларни (ер участкалари, қурилишлар ва бошқ.) изоҳлаш учун
мўлжалланган восита ҳисобланади. Ушбу модулъ бўйлама ва кўндаланг профилларини тузишини таъминлашдан ташқари бош планларнинг ишчи чизмалари мажмуаси, жумладан, режалаш планли, ҳудуднинг вертикал текислаш бўйича чизмаси, инженерлик тармоқлар плани, ободонлаштириш плани ва бошқаларни автоматик тарзда яратишга имкон беради.
CAD dу V3 модули автоматик режимда берилган параметр бўйича гаризонталлар чизиқларини чизиш билан рельефнинг рақамли модели (РРМ)ни шакллантирилади, Ушбу модулъ яна бўйлама ва кўндаланг профилларини тузиши билан нуқталар баландлигини интерполяциялашни бажариш, ер ишларини ҳажмини ҳисоблашларни ҳам амалга оширилади.
CAD dу BSV модули картографик материаллар архивини юритиш,лойиҳлаш ва ГИС учун турли планшет объект ҳудудининг ягона картасини йиғишга қаратилган бўлиб, ягона лойиҳа доирасида картографик объектларни тезкор таҳрирлашни таъминлайди.
CAD dу ТР модули - бу масштаби 1:5000-1:500 топографик план ва карталар учун шарли белгилар кутубхонаси ҳисобланиди.
Шунингдек, ушбу дастурий таъминотнинг ичида маълумотларни сақлашини ташкиллаштириши юқорида изоҳланган барча талабларни тўлиқ қониқтирилади. Шунда асосий ташкил этувчилар қуйидагилар ҳисобланади:
планли- баланлик асос пунктлари координаталари маълумотлар базаси ва жойнинг барча характерли элементлари (сақлаш фармати *dbc) маълумотларни барча инфратузилмалари билан бошқариш;
барча турдаги геодезик ўлчашларнинг маълумотлар базаси (полигонометрия, триангулация, трилатарация, топографик съёмкаларни барча турлари, нивелирлаш) *.dat (ASCII) - сақлаш формати бўлиб, маълумотлар системасига ҳам ҳар қандай электрон геодезик асбобдан ва ҳамда анъанавий дала журналларида киритиши мумкин, шундаулар ҳеч қандай муаммосиз dBase маълумотлар базаси, хамда MS Exsel ва MS Access тузилмаларига интеграциялаши мумкин;
график маълумотлар *.pic фарматида сақланади, шунда график маълумотларни *.dxt ва.dwg фарматлар бўйича ҳам узатиш ва қабул қилиш мумкин;
объектнинг барча график маълумотларини сақлаш учун *.dbm(Data base Map) фармат қўлланилади. Шунда планшетлар танлашни ташкиллаштиришини CADdy KIS TUC- иловасини қўллаб амалга ошириш мумкин.
Do'stlaringiz bilan baham: |
