2. Makroiqtisodiyot fanining tadqiqot usullari. “Resurslar- tovarlar va xizmatlar” hamda “daromadlar –xarajatlar”ning doiraviy oqimi modeli

Мавзу: Истеъмол ва инвестиция функциялари
Масалаларни ечилиши бўйича намуналар

1-масала

Жамғаришга чегараланган мойиллик кўрсаткичи 0,2 га, автоном истеъмол ҳажми 700 га, чегараланган солиқ ставкаси 0,25 га, даромадлар даражаси 7000га тенг бўлса, топилсин:

а) истеъмол ва жамғармалар ҳажми;

б) истеъмолга ва жамғаришга чегараланган мойиллик кўрсаткичлари.

Ечиш:

Дастлаб истеъмолга чегараланган мойиллик кщрсаткичини =исоблаб топамиз

Маълумки MPC+MPS=100 MPC=100-MPS=100-20=80%, ёки 0,8
Истеъмол функциясига кўра истеъмол харажатлари миқдорини аниқлаймиз

C=a+b (Y- tY)=700+0,8 (7000-0,25 _{ }7000)= 4900 ш.б.

Жамғариш миқдорини тасаруфдаги даромаддан истеъмол харажатларини айириб топамиз

S=Y_d-C= (Y- tY)-C = (7000 - 0,25 _{ }7000)-4900 =5250-4900=350 ш.б.

Истеъмолга ва жамғаришга ўртача мойилликни топамиз

APC=С/Y_d=4900/5250= 0,93 APS=S/Y_d=350/5250=0,07

2-масала

Инвестициялaр (I) 50 ш.б.ни, давлат харажатлари (G) – 200, соф экспорт (X_n) – 70, автоном истеъмол харажатлари (С) – 100 ш.б.ни, жамғармага чегараланган мойиллик (МРS) – 0,25 ни ташкил этса, ЯИМнинг мувозантли даржасини аниқланг.

Ечиш:

МРС = 1 – МPS = 1- 0,25 = 0,75;

Истеъмол харажатлари функцияси:

С = 100 + 0,75 Y

Y = C + I + G + X_n.

Мавжуд маълумотларни асосий макроиқтисодий айниятга қўйган ҳолда ЯИМнинг изланаётган мувозанатли миқдорини топамиз.

Y= 100 + 0,75 Y + 50 + 200 + 70

0,25 Y = 420 пул бирл.

Y = 420:0,25, бундан Y = 1680 пул бирл. эканлигини аниқлаймиз.