2. Makroiqtisodiyot fanining tadqiqot usullari. “Resurslar- tovarlar va xizmatlar” hamda “daromadlar –xarajatlar”ning doiraviy oqimi modeli

Δk=sf(k)-(d+n)k=0 yoki sf(k)=(d+n)k
Tenglamadagi (d+n)k investitsiyalarning kritik kattaligini xarakterlaydi. YA’ni bir ishchiga to’g’ri keladigan kapitalni doimiy o’zgarmas darajada saqlab turadigan hajmini ifodalaydi.

Aholi o’sishining hisobga olgan holda R. Solou modelini grafik jihatdan ifodalash uchun mehnatning kapital bilan qurollanganligi barqaror darajasini (k*) deb belgilaymiz. Aniqlaganimizdek, agar bir ishchiga to’g’ri keladigan kapital (k=const) bo’lsa iqtisodiyot muvozanat holatida bo’ladi. Agar k11) k* ga qadar o’sadi. Agar k₂>k*, unda investitsiyalar ularning kritik darajasidan past va (k₂₎ k* ga qadar pasayadi.

i,

(d+n)k

d+n)k

sf·(k1)

k1 k* k2 k

14.4.-chizma. Aholi soni o’sishining iqtisodiy muvozanatga ta’siri.

Model iqtisodiyot barqaror holatda bo’lishi uchun investitsiyalar sf(k) kapital chiqib ketishi va aholining o’sishi (d+n)k oqibatlarini qoplashi kerakligini ko’rsatadi. B holda kapital bilan qurollanganlik (k) va mehnat unumdorligi (y) o’zgarmas qoladi. Lekin aholi o’sishida kapitalning doimiyligi rapital ham aholiga mos sur’atda o’sishi kerakligini anglatadi: ya’ni: