2. Makroiqtisodiyot fanining tadqiqot usullari. “Resurslar- tovarlar va xizmatlar” hamda “daromadlar –xarajatlar”ning doiraviy oqimi modeli

13.2. Моделнинг асосий тенгламалари.

IS-LM (инвестиция - жамғармалар, ликвидлиликнинг афзаллиги - пул) модели фоиз ставкаси R билан даромадлар Y нинг бир вақтнинг ўзида ҳар иккала бозорда мувозанатни таъминлайдиган комбинацияларини топиш имконини беради.

Моделнинг асосий тенгламалари қуйидагилар:

1. Y=C +I + G +Xn — асосий макроиқтисодий айният.

2. C = a+b (Y-T) — истеъмол функцияси, бу ерда Т = Ta + tY.

3. I = e-dR — инвестиция функцияси.

4. Xn = d- m`Y - nR — соф инвестиция функцияси.

5. M/P =kY - hR — пулга талаб функцияси.

IS-LM моделида кўрилган барча тенгламалар бажарилса мувозанатга эришилади.

Моделнинг эндоген ўзгарувчилари Y,C,I,Xn ва фоиз ставкаси R.

Моделнинг экзоген ўзгарувчилари G, Ms ва чегаравий солиқ ставкаси t.

a,b,c,d,m`,n,k ва h эмпирик коэффициентлар бўлиб мусбат ва нисбатан барқарордир.

Y ҳақиқий < Y потенциал бўлган қисқа муддатли даврга мувозанат кўриб чиқилаётганда, моделда, баҳолар даражаси ўзгармас, фоиз ставкаси R ва даромад Y ўзгарувчан деб олинади.

Y ҳақиқий = Y потенциал бўлган, яъни тўлиқ бандлик шароитида баҳолар даражаси Р ўзгарувчан, Мs номинал катталик ва бошқа барча ўзгарувчилар реал катталиклардир.