2 лаборатория иши

obrazlarni  anglash  tizimlarini 

dasturlari  bilan,  masalan  OCR 

(Optical  Character  Recognition)  tipidagi  dasturlar  bilan  birgalikda  ishlatish  eng 

afzal hisoblanadi. OCR tizimi skaner bilan hujjatdan o’qilgan belgilarning (harflar 

va  raqamlar)  bitli  (naqshinkor)  konturlarini  anglaydi  va  ularni  matnli  taxrirchilar 

uchun qulay vektorli formatga aylantirib, ASCII kodlari bilan kodlaydi. 

 

Ba’zi OCR tizimlarini oldindan anglashga o’qitish kerak - skaner xotirasiga 

anglanadigan  belgilarni  va  ularga  mos  kelgan  kodlarning  andazalarini  va 

timsollarini  kiritish  kerak.  Turli  alfavitlarda  (masalan,  lotincha  (inglizcha)  va 

ruscha-kirillica)  va  shriftlarning  turli  garniturida  (yozilish  usullari)  yozilishi 

bo’yicha  mos  keladigan  harflarni  anglashda  qiyinchiliklar  paydo  bo’ladi.  Lekin 

ko’pchilik  tizimlar  o’qitishni  talab  etmaydi:  ularning  xotirasiga  oldindan 

anglanadigan  belgilar  joylashtirilgan.  Masalan,  eng  yaxshi  OCR  lardan  biri  - 

TIGER 2.0 dasturli paketi 30 ta turli garniturining timsolini o’z ichiga oladi, ingliz 

va rus harflarini anglash uchun esa ichiga sozlangan elektron lug’atlar ishlatiladi. 

 

Keyingi yillarda Omnifont tipidagi obrazlarni anglash intellektual dasturlari 

paydo bo’ldi, u belgilarni nuqtalar bo’yicha emas, balki belgilarni  har biri uchun 

tavsifli  bo’lgan  shaxsiy  topologiya  bo’yicha  anglaydi.  Obrazlarni  anglash  tizimi 

mavjud  bo’lganda  matn  endi  SHK  xotirasiga  bitli  karta  ko’rinishida  emas,  balki 

kodlar  ko’rinishida  yoziladi  va  uni  oddiy  matn  muharrirlari  bilan  taxrir  qilish 

mumkin. 

 

Fayllarni rastrli formatda quyidagi holatlarda saqlash mumkin, agar: 



 

hujjatlar  va  ularga  mos  kelgan  fayllar  ularni  ishlatish  jarayonida  taxrir  kil 

inmasligi kerak; 



 

hujjat  asl  nusxaning  faksimil  nusxasi  ko’rinishida  saqlanishi  kerak 

(fotografiyalar, rasmlar, imzolangan hujjatlar va sh.o’.); 



 

ko’p  sonli  ulkan  fayllarni  (1-20  Mbayt)  saqlash  va  ko’rib  chiqish  uchun 

texnik imkoniyatlar mavjud. 

    Skaner SHK ning ketma-ket portiga ulanadi. 

 

Skaner bilan ishlash uchun SHK maxsus drayverga, imkoni bo’lsa, TWAIN 

standartiga  mos  keluvchi  drayverga  ega  bo’lishi  kerak.  Bu  holda  ko’p  sonli 

TWAIN  bilan  mos  keladigan  skanerlar  bilan  ishlash  va  TWAIN  standartini 

qo’llaydigan fayllarni qayta ishlovchi dasturlar bilan ishlash imkoni bor, masalan, 

---

 

50 

keng tarqalgan Corel Draw, Adobe Photoshop, MaxMate, Picture Publisher, Photo 

Finish va b. dasturlar. 

 

Ko’pchilik  drayverlar  SCSI  lokal  kompyuter  interfeysi  bilan  ishlashga 

mo’ljallangan.