2 лаборатория иши бтда ясалган уэ кучайтиргич схемасини тадқиқ этиш

2 - лаборатория иши


БТда ясалган УЭ кучайтиргич схемасини тадқиқ этиш


Ишнинг мақсади: УЭ уланиш схемасида биполяр транзисторларнинг асосий статик характеристикалари ва параметрларини тадқиқ этиш, характеристикаларни ўлчаш ва тажриба натижаларини қайта ишлаш услуби билан танишиш.
1. Лаборатория ишини бажаришга тайёргарлик:

График кўринишда ифодаланган ток ва кучланиш орасидаги боғлиқлик транзистор статик характеристикалари деб аталади. Умумий эмиттер уланиш схемасида мустақил ўзгарувчилар сифатида база токи ва коллектор – эмиттер кучланиши танланади, шунда:

(2.1)

Икки ўзгарувчили функция график кўринишда характеристикалар оиласи каби тасвирланади.

БТ кириш характеристикалари оиласи 2.1 а- расмда, чиқиш характеристикалар оиласи 2.1 б-расмда келтирилган.



а) б)

2.1-расм

Характеристикаларнинг ҳар бири қуйидаги боғлиқлик билан ифодаланади:
, бўлганда (2.2)
, бўлганда (2.3)

Кичик амплитудали сиганллар билан ишланганда ва қийматлар билан бериладиган ихтиёрий ишчи нуқта атрофидаги ночизиқли боғлиқликлар (2.1-2.3), чизиқли тенгламалар билан алмаштирилиши мумкин, масалан транзисторнинг h- параметрлар тизимидан фойдаланиб.

(2.4)
ёзиш мумкин, бу ерда , _{бўлганда}
, _{бўлганда}
, бўлганда (2.2)
, бўлганда
h- параметрлар (2.2) формулалари ёрдамида хараткеристикалар оиласидан аниқланиши мумкин (h_11Э ва h_12Э – кириш хараткеристикалар оиласидан, h_21Э ва h_22Э – чиқиш характеристикалар оиласидан).
Амалий ҳисобларда кўпинча БТ статик характеристикаларини бўлакли- чизиқли апрроксимациясидан ҳам кенг фойдаланишади. (2.2- расмга қаранг).
Аппроксимацияланган кириш хараткеристиклари учун


(2.6)

га эгамиз.

2.2-расм

Чиқиш характеристикалари учун эса

(2.7)

2.6 ва 2.7 формулаларда
U_БЎС- эмиттер ўтишдаги бўсағавий кучланиш,
- транзистор кириш қаршилигининг ўрта қиймати ( ),
- тўйиниш режимидаги транзистор чиқиш қаршилиги (бошланғич соҳада).
, ва (2.8)
- актив режимда чиқиш қаршилиги нинг ўрта қиймати.
ва бўлганда (2.9)

2. Лаборатория ишини бажариш учун топшириқ:

2.1. Тажриба ўтказишга тайёргарлик кўриш:

Транзистор тузилиши ва чегаравий параметрлари билан танишиб чиқинг, транзистор ҳақидаги маълумотларни ёзиб олинг, ўлчаш учун жадвал тайёрланг.
2.1 - жадвал
Кириш ва бошқариш характеристикалари

ЕБ	В
uБЭ	В
iБ	мкА
iK	мА

2.2 - жадвал
Транзистор чиқиш характеристикалари