2-kurs, кечки O‘quv-uslubiy majmua bilim sohasi

Bog‘lovchi vazifasidagi gap orti birikmalari. Ba’zan xitoy tilida ko‘makchilar bilan ort ko‘makchilar birikmasi bog‘­lovchilar vazifasini bajarishi mumkin. Bog‘lovchilar vazi­fasida kelgan bunday birikmalar zamon (payt) munosabatlarini bildiruvchi ergashli qo‘shma gaplarda keladi (ya’ni payt ergash gapli qo‘shma gaplarda).

Klassifikatorlar

Umumiy tavsif

Klassifikatorlar (类别词 leibieci) – xitoy tilida yordamchi so‘zlarning maxsus sinfi.

Klassifikatorlarning asosiy vazifasi – otning qaysi ma’­no­viy toifaga tegishliligini aniqlashdir. Ma’noviy toifasi esa predmetga xos bo‘lgan u yoki bu belgiga qarab aniqlanadi.

Agar ot sonlar va olmoshlar bilan kelsa, ya’ni predmetlar sanalganda yoki aniq bir predmetlarga ishora qilinsa, unda klas­sifikatorlar qo‘llanilishi chegaralanadi.

Semantik-funksional jihatdan klassifikatorlar otlar-o‘lchov birliklariga mos keladi. Ushbu moslik genetik yaqinlik bilan izohlanadi. Klassifikatorlar otlar-o‘lchov birliklari­dan kelib chiqqan.

Bir xil ieroglif bilan ifodalangan 2 ta so‘z o‘lchov birligi vazifasida ham, klassifikator vazifasida yordamchi so‘z bo‘lib ham ishlatishi mumkin: san zhan zhi uchta varoq qog‘oz, san zhang zhouz uchta stol. Birinchi misolda zhang varoq – o‘lchov birligini ifodalaydigan ot. Ikkinchi misolda zhang – usti ochiq tekkis bo‘lgan predmetlar turiga ishora qiluvchi klassifikator.