2. Kichik biznesning bozor

F_um – foydaning umumiy miqdori;
S_a – foydaning umumiy soliq ajratmalari.
Differensiallashtirilgan usulda ishchilar ish haqi fondi uning tuzilmasidan kelib chiqib rejalashtiriladi. Ishchilar ish haqi tuzilmasini quyidagi sxema yordamida ifodalash mumkin:

13.1 – chizma. Ish haqi fondi tarkibi.

Ishchilar ish haqi fondini rejalashtirish to’g’ri ish haqi fondini hisoblashdan boshlanadi. Ishchilarning to’g’ri ish haqi fondini hisoblashda turli usullardan foydalaniladi:

1. 
   usulda ta’rif ish haqi fondi ishbay rassenkalar summasini mahsulotlar miqdorining natural ifodasiga ko’paytirish orqali aniqlanadi:
   

^IXFt.ishb ^{= P}i^xQreja
bu yerda:
n – mahsulot turlari soni;
– mahsulot birligi rassenkasi, so’m;
Q_reja – natural ifodadagi mahsulot hajmi.

2. 
   usulda ishbay ishchilarning o’rtacha soatlik ta’rif stavkasini ishlab chiqarish dasturining mehnat sig’imiga va normani bajarish koeffitsientiga ko’paytiriladi.
   

3. 
   usulda ishbay ishchilarning o’rtacha ta’rif stavkasini ishchilar soniga,
   

1 ishchining yildagi samarali ish vaqti fondi, normani bajarish koeffitsientiga ko’paytirish orqali aniqlanadi.

Vaqtbay ishchilarning ta’rif ish haqi fondi ma’lum razryaddagi ishchilarning
o’rtacha ta’rif stavkasini shu razryaddagi ishchilar soniga va bir ishchining samarali ish vaqtini o’zaro ko’paytirish orqali hisoblanadi:

Soatlikishhaqifondita’rifishhaqifondivaqo’shimchabajarilganishlaruchunto’lovl
ardantashkiltopadi (1-sxema).
Ishchilarga ish haqidan to’lanadigan mukofotlar – mukofotlar tartibi va o’tgan yilgi natijalarga ko’ra belgilanadi. Mukofot miqdori ta’rif fondining 20-40% miqdorida belgilanishi mumkin.
Tungi soatlar uchun qo’shimcha to’lovlar (22⁰⁰ dan 6⁰⁰ gacha) ta’rif stavkasining 0,2 foizini tashkil etadi. Ushbu to’lovlar tungi soatlar umumiy miqdorini ishchilarning o’rtacha ta’rif stavkasini belgilangan fondga ko’paytirish orqali hisoblanadi:

Brigadirlik uchun qo’shimcha to’lov quyidagicha hisoblanadi: agar brigada
tarkibi 10 kishigacha bo’lsa brigadirga ta’rif ish haqi fondining 10%, agar 10 kishidan ortiq bo’lsa – 15% miqdorida belgilanadi.

bu yerda: