a)nomzodning jamoat ongida qoldirgan oldingi tasavvuri (hammada ma’lum siyosatning obrazi bir kunda o’zgarishi mumkin emas);
b)saylovchilarning ijtimoiy kutishi (jamoa undan nimani kutmoqda);
c)saylov kompaniyasi tanlagan strategiyasi”.
Imidj – bu tashqi qabul qilinuvchi obrazdir. Zamonaviy tamoyillarning ko’pchiligi ta’sir qilish yo’llaridan foydalanishning aksentualizasiyasi asosida qurilgan. Bu yondashuvning nazariyotchilari bo’lib, filolog va jurnalistlar hisoblanadilar. Ulardan biri – G.Pochepsovdir.
Muallif bu borada shaxsning ichki imkoniyatiga e’tibor qaratmagan holda ideal imidjning real imidjga mos kelishi haqida fikr yuritadi. U imidjning yaratilishi tadqiqotni yangi sohasi – “semiotika”, ya’ni “belgilar tizimi” to’g’risidagi fan bilan bog’liq – deb hisoblaydi. Semiotik yondashuvni quyidagi jarayon sifatida ta’riflashimiz mumkin:
(a)rahbarning induvidual sifatlarini ochish orqali, uning uslubini yaratish;
(b)rahbarni munosabatlar guruhiga “intilgan”day qilib ko’rsatish va ularni yaqinlashtirish;
(c)rahbar “obrazi” ga kiritish;
(d)rahbar munosabatlar guruhi ongida mashhur va kuchli shaxs bilan bog’liq bo’lishi kerak;
(e)qabul qilishning barcha oqimlaridan samarali foydalanish;
(f)rahbarning o’zi boshqaradigan tuzilmasidagi belgi va narsalaridan keng hamda faol foydalanishi;
(g)ommaviy kompaniya jarayonini boshqarish”.2
Bshqaruv jarayonini psixologik asoslash va rahbar kar’eragrammasini o’lchash va tadqiq etish jarayonida professiografiya,psixogramma, psixomotorika va satsiyogramma kabilar muhum haiyat kasb etdi.
Professiografiya(professiogramma) - deganda kasblar va ularning bir - biridan farqlanuvchi ixtisoslar tomonidan inson oldiga qo‘yiladigan talablarni bayon qilish majmuasi tushuniladi.
Professigrafiya - bu biror bir soha egasining shaxsiy hislatlariga, psixologik qobiliyatlariga, psixologik va fiziologik imkoniyatlariga quyilgan talablarni o‘rganish usullari. Professiografiya natijalari professiogrammada aks etadi, u mehnat sharoitlari tasviri, ishchi huquq va majburiyatlari, muhim kasbiy sifatlari shuningdek, sog’lig’iga qarshi ko’rsatmalarni o‘z ichiga oladi. Professiogrammaning muhim tarkibiy qismi - psixogramma bo‘lib, u mutaxassisning motivatsion, iroda va emosional sohasining tavsifi hisoblanadi.
Psixogramma – faoliyatning psixologik jarayonlari tasnifi. P. atamasi fanga XX asr boshida nemis psixologi V.Shtern tomonidan kiritilgan. Mazmuniga ko’ra, bu metodika aniq shaxsning psixologik portretini o’rganishga yo’naltirilgan. Shuningdek, Shtern, shaxsning barcha qirralarini emas, balki faoliyatga yo’naltirilgan muhim tomonlarini qamrab oluvchi psixogrammaning qisman (boshlang’ich) tuzilishini ham taklif qiladi. Professional muvaffaqiyatini ta’minlovchi zaruriy kasbiy sifatlar (ZKS)ni umumlashtirish orqali, uning psixogrammasi tuziladi. Bu yerda gap biror kasbda faoliyat yuritayotgan shaxs xususida emas, balki malakali mutaxassis portreti namunasi haqida ketmoqda.
Psixogramma - kasbning psixologik portreti bo‘lib, u aniq kasbda dolzarb bo‘lgan psixologik funksiya guruhi bilan namoyon bo‘ladi. Professiografik tadqiqot metodlari. Kasbning ilmiy ta’siri, mehnatning (mehnat xulqi) tashqi ya’ni psixik jarayonlar ko‘rishini ya’ni, mehnat sub’ektining ichki vositalariga bo‘lgan integral psixologik tuzilmalarini nazarda to’tadi.
Professigrafiyalar turli mazmuniga ega. Bu ular nima maqsadlarda to‘zilganligiga bog‘liq. Professiografik adabiyotlarni o‘rganib va tizimli tahlil tamoyiliga tayangan holda umumlashgan profesiogramma chizmasi ishlab chiqilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |