2. Ijtimoiy-iqtisodiy karta eskizini tuzish

KARTOGRAFIK TASVIRLASH USULLARI
Belgilar usuli
Bu usulda kartalardagi hamma voqea va hodisalar belgilar bilan ko‘rsatiladi. Topografik va obzor topografik kartalarda esa bu belgilar faqat sifatni anglatadi, ammo miqdor ko‘rsatkichlarini ifodalamaydi. Chunonchi, topografik kartada unzavodining binosiginas hartlibelgi bilan ifodalangan, xolos. Mavzuli kartalarda esa zavodning o‘rnigina emas, uning ishlab chiqaradigan mahsulot salmog‘i (tonna yoki pul hisobida), undagi ishchilar soni, mahsulotining qaerlarga yuborilishi ham ko‘rsatilishi mumkin. Ta'kidlaganimizdek, mayda masshtabli mavzuli kartalarda ishlatiladigan belgilar topografik kartalardagi belgilardan shakli va mazmuni jihatidan farq qiladi.

Bir joyga tegishli diagrammalar usuli
Bu joyga tegishli diagrammalar usuli yordamida kartalarda tasvirlangan voqea va hodisalar absolyut va nisbiy miqdorlarda ko‘rsatilishi mumkin. miqdorlar har xil diagrammalar, shkalalarga bo‘lingan grafiklar shaklida ifodalanadi. Masalan, biror joyining o‘rtacha yillik havo harorati, oylik yog‘in-sochin miqdori, qor qoplami qalinligi, shamolning kuchi, yo‘nalishi, daryolarning yilllik suv sarfi va boshqalar shular jumlasidandir. Diagrammalarda miqdor ko‘rsatkichlarning o‘zgarishini ham berish mumkin. Bir joyga tegishli diagrammalar asosida shu joy to‘g‘risida zarur ma'lumot olish mumkin.

Areallar usuli
Areallar usuli kartografiyada keng ishlatiladi(lotincha«area»so‘zi maydon, makon, hudud degan ma'noni anglatadi). Areallar usuli bilan tuzilgan kartalar ham umumgeografik, ham mavzuli kartalarda uchraydi. Topografik va mavzuli kartalarda o‘rmonzorlarni, olmazorlarni, qum bosgan erlarni tasvirlashda areallar usuli ko‘p ishlatiladi.
Sifatli va miqdorli rang usullari
Kartalarda tasvirlanayotgan voqea va hodisalarning sifat ko‘rsatkichlari, rang yoki shtrixlar bilan tasvirlanishiga sifatli rang usuli deb yuritiladi . Bu usul maydonlarni bir xil xususiyatlariga ko‘ra bir-biridan farq qilishga asoslanadi. Masalan, o‘zbekiston geografik atlasidagi (1999) o‘zbekistonning siyosiy-ma'muriy kartasida viloyatlar va qoraqalpog‘iston respublikasi har xil ranglar bilan bir-biridan ajralib ko‘rsatilgan .