2 Hamshiralik p65

8.k. Shifoxonada hamxhiralik ixhini taxhkil etixh va ixhlaxh tizimi

'hifoxonalar — o‘rinda yotish rejimiga muxtoj bemor uchun davo- lash-profilaktika muassasalaridir.

'hifoxonaning asosiy tarkibiy qismlari qabulxona bo‘limi, ma'muriy- xo‘jalik qismi va davolash bo‘linmalari hisoblanadi.
Davolash bo‘linmalariga diagnostika va davolash xonalari, operatsion xonalar, muolaja, bog‘lov xonalari, bemorlar yotadigan ixtisoslashgan bo‘limlar, palatalar kiradi. 'huningdek, bu bo‘linma tarkibiga sanitariya shaxobchasi, vannaxona, hojatxona, kirxona kiradi.
'hifoxonalarda o‘rta tibbiyot xodimlarining eng katta qismini tibbiyot hamshiralari tashkil qiladi.
Ularga quyidagi vazifalar yuklatilgan:

1. 
   Davolash diagnostika ishida qatnashish, tana xaroratini arterial bosimini o‘lchash, og‘ir yotgan bemorlarda pulsini sanash va fiziologik xolatlar ustida kuzatish, zururat bo‘lgan taqdirda vrach kelguncha shoshilinch yordam ko‘rsatishi, dori-darmonlar tarqatishi va ularning ichilishini kuzatib borish, laboratoriya tekshiruvlari uchun material olish, turli xil manipulyatsiya muoalajalar va inyeksiyalarni bajarish.
   
2. 
   Bemorlarni parvarish qilish, kiyintirish, ichkiyimlari va choyshab, yostiq jildlarini almashtirish, og‘iz bo‘shlig‘i, badan terisini parvarish qilish, yotoq yaralarini profilaktika qilish, gigienik vanna qilish, og‘ir yotgan bemorlarni ovqatlantirish.
   
3. 
   Tayyorgarlik ishlari — tibbiyot asboblarini yuvish va steril holga keltirish, dori-darmonlarni tayyorlash, ish joyini tayyorlash:
   
4. 
   Hujjatlar bilan ishlash — vrach ko‘rsatmalari varaqasini to‘ldirib borish, laboratoriya-instrumental tekshiruvlariga va konsultatsiyalarga yo‘llanmalarni rasmiylashtirish, vrach ko‘riklariga kasallik tarixlarini tayyorlash, uyga jo‘natish, hujjatlari, jumladan, ma'lumotnomalar va kasallik varaqalarini rasmiylashtirishdan iborat.
   

'hifoxonalarning har bir bo‘limida quyidagi muolajalarni bajarish uchun muolaja hamshirasi bo‘ladi: u vena ichiga dorilar yuboradi, qon va qon o‘rnini bosuvchi suyuqliklar yuboradi, orqa miya punksiyasi uchun asboblarni tayyorlaydi, tahlil uchun qon oladi, bulardan tashqari duodenal zondlash, me'da suyuqligini tekshirishga olish, ingolyatsiyalar qilish vazifalari ham yuklatiladi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. 
   G.A. Myxuna, N.N. Tapnoвcкaя. Aтлac пo maнипyляциoннoй тexниkи cecтpинckoFo yxoдa. — AHMN, 1995.
   

2. 
   M.A. Yo'ilbekova, N.A. Nurmatova. Hamshiralik ishi nazariyasi asoslari.
   

• 
  «O‘qituvchi», 2002.
  

3. 
   Q.S. Inamov. Hamshiralik ishi asoslari. — T., 2007.
   

4. 
   T.I. Umarova, M.A. Qayumova, M.Q. Ibrohimova. Hamshiralik ishi.
   

— T., «Zarqalam», 2005.

5. 
   M.I. Musaeva, A.Q. Bayjanov. Yuqumli kasalliklar epidemiologiyasi va parazitalogiyasi.
   

6. 
   M.Y. Ziyayeva. Terapiya. — T., «Ilm Ziyo», 2004.
   

7. 
   S.O. Haydarov, Sh. X.Ermatov. Ichki kasalliklar. — T., «Abu Ali Ibn 'ino», 2002.
   

MUNDARIJA

'o‘z boshi 3
I B O B. HAMSHIRALIH ISHIGA HIRISH

1. 
   Hamshiralik ishining ta'rifi va tarixi 4
   
2. 
   Hamshiralik ishining asoschilari. F. Naytingeyl va
   

V. Xenderson ta'limoti 9

3. 
   Hamshiralik ishi va salomatlik 15
   
4. 
   O‘zbekistonda hamshiralik ishi ta'limi tizimidagi islohotlar 21
   
5. 
   Hamshiraning roli va vazifalari 22
   
6. 
   Hamshiralik ishida muloqot va tibbiy hujjatlarni
   

yuritish tartibi 26
II b o b. HUNDALIH HAYOT FAOLIYATIDA HAMSHIRALIH PARVARISHI

1. 
   Kundalik hayot faoliyatida hamshiralik parvarishi haqida tushuncha 34
   
2. 
   Tana biomexanikasi va bemor xavfsizligini ta'minlash 38
   
3. 
   Bemorning shaxsiy gigiyenasi 53
   
4. 
   Bemorlarni ovqatlantirish va parvarish qilish 70
   

3. 
   b o b. SALOMATLIH DARAJASINI BAHOLASH
   

1. 
   'alomatlik darajasini baholash 94
   
2. 
   Hayotiy ko‘rsatkichlarni baholash 94
   
3. 
   Teri va limfa tizimini baholash 113
   
4. 
   'ezish, harakat funksiyalari va skelet tizimini baholash 118
   
5. 
   Nafas olish a'zolari tizimini baholash 124
   
6. 
   Qon aylanish a'zolari tizimini baholash 128
   
7. 
   Hazm qilish a'zolari tizimni baholash 133
   

3. 
   b o b. HAMSHIRALIH JARAYONI
   

1. 
   Hamshiralik jarayoniga kirish va uning ahamiyati haqida tushuncha 138
   
2. 
   Hamshiralik jarayonini modellar asosida o‘tkazish 145
   

3. 
   b o b. DEZINFEHSIYA VA STERILIZATSIYA
   

1. 
   'hifoxonada infeksiya nazorati va infeksiyaning oldini
   

olish bo‘yicha asosiy chora-tadbirlar 172

2. 
   Davolash profilaktika muassasalarida sanitariya va
   

epidemiyaga qarshi tartib bo‘yicha asosiy buyruqlar 179

3. 
   Dezinfeksiya qilish turlari va usullari 182
   
4. 
   Muolaja xonasida aseptika va antiseptika qoidalari 188
   
5. 
   'terilizatsiya qilish usullari va turlari 188
   
6. 
   Bog‘lov ashyolarini tayyorlash 194
   

3. 
   b o b. SHIFOXONADA BEMORLARNI PARVARISH QILISH
   

1. 
   Me'da ichak yo‘llari muammolarida bemorlarni parvaish
   

qilish 199

2. 
   Bemorlarda huqna o‘tkazishning ahamiyati, maqsad
   

va vazifalari 207

3. 
   Bemorlarda kateter o‘tkazishning ahamiyati, maqsad
   

va vazifalari 213

4. 
   Dori moddalaridan foydalanishning ahamiyati. Dori moddalarini yuborishda bemorlarni parvarish qilish 217
   
5. 
   'odda tabiiy usullar bilan organizmga ta'sir qilish 246
   
6. 
   Bemorlarni laboratoriya-funksional tekshiruvga tayyorlash
   

va parvarish qilish 255

3. 
   b o b. HAMSHIRALIH ETIHASI VA DEONTOLOGIYASI
   

1. 
   Hamshiralik etikasi va deontologiyasi 265
   
2. 
   Hamshiralik ishida uchraydigan etika muammolari
   

va ularni hal etish yo‘llari 272

3. 
   b o b. HAMSHIRALIH ISHIDA BOSHQARUV
   

1. 
   'hifoxonada boshqaruv ishini tashkil etish 280
   
2. 
   'hifoxonada hamshiralik ishini tashkil etish va ishlash
   

287
tizimi 284

Hamala Uktamovna ZAHIROVA, Dilorom Utkirovna TOXTAMATOVA