2 Халқаро илмий-амалий конференция материаллари. Педагогик инновациялар, касб-ҳунар таълими бошқарув ҳамда педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларни малакасини ошириш институти, 2020 йил, 424 бет

 Россия Федерация. 
Магистратура, олий таълимдан кейинги таълимга таалуқли бўлган 
европа мамлакатларидан фарқли ўлароқ Россияда техник мутахассисликдаги магистрларни тайёрлаш 
олий профессионал таълими (ОПТ) асосий таълим дастурининг III поғонасига тегишли ҳисобланади. 
Ҳар қандай йўналишлар бўйича магистрлар тайёрлашнинг асосий таълим дастури 6 йилдан кам 
бўлмаган таълим муддатини назарда тутади. У йўналишга мос келувчи тўрт йиллик таълим 
дастуридан (бакалавр) ва илмий-тадқиқот ёки илмий-педагогик фаолиятга мўлжалланган икки йилдан 
кам бўлмаган махсус магистрлик тайёргарликдан иборат. Магистрлик даражаси илмий-тадқиқот ва 

---

45 
илмий-педагогик кўникма ва малакаларни эгаллашга йўналтирилган, илмий хизмачи ёки 
ўқитувчилик фаолиятини бошловчиларнинг зарурий таълим даражасини қайд қилади.
Хорижий таълим амалиётини тузилмавий-мазмундор тахлили техник мутахассисликдаги 
магистрларни тайёрлаш тизимини қуйидаги дидактик ўзига хосликларни ажратиб олиш имконини 
яратади[2,3,4]:
Ўқишга кириш талаблари
: ўқишга кирувчилар учун асосан бакалавр дипломи ва портфолио зарур, 
айрим мамлакатларда суҳбат ёки имтиҳонлар ташкиллатирилиши мумкин. 
Таълим олиш муддати
: бир йилдан уч йилгача. Кўпроқ икки йиллик таълим. 
Таълим масалалари ва мақсади
: мутахассиснинг шахсий мустақил ижодкорлигини ва магистрнинг 
шахсий модели асосида илмий-тадқиқот компетентлигини шакллантириш. Чуқурлаштирилган илмий 
ва профессионал ихтисослик.
Таълим мазмуни
: Магистратураларнинг барча мутахассисликлари учун ўқув дастурларининг 
тасдиқланганлиги ва бир хиллиги мавжуд эмаслиги. Предметларнинг умумий ўрганиладиган 
соатларидан 15-20 фоизини ижтимоий-гуманитар предметлар эгаллайди. Мутахассислик билан 
боғлиқ танлаб олинган предметлар 80-85 фоизни ташкил қилади. 
Таълим давридаги предметлар сони
: тўртадан олтитагача мажбурий ва олти-саккизта танлаб олинган 
предметлар (ҳар бир семестрга 4-5 предметдан тўғри келади). 
Методлар, шакллар, таълим усуллари
: аудиториядан ташқари мустақил машғулотларни 
кўпайтириш, талабларни улар ўрганишни хоҳлаган предметларини танлаш ҳуқуқи, ўқитувчи-
консультантлар бошқарувида магистрларни шахсий ҳаракатчанлигини юқори даражаси. Амалиёт 
ўтказиш учун имкониятларни кенглиги. 
Таълим сифатини назорат тизими
: кўпсонли методларнинг бажарилиши асосида ўқув 
жараёнига таълим сифатини баҳолашни жорий қилиш, таълим натижаларини компетентлигини 
ўлчаш. Рейтинг тизими турида жорий билимларни ўзлаштириш назорати: семестр якунида – 
имтиҳонлар (кредитлар), таълим якуни бўйича – магистрлик диссертацияси ҳимояси.
Ривожланган 
хорижий давлатларнинг техник мутахассислик бўйича магистрларни 
тайёрлашнинг мазмуни ва тузилмаси таҳлили, ушбу босқич уни модернизация қилиш кўп жиҳатдан 
илмий-тадқиқот 
компетентцияларини 
ривожлантириш 
ва 
шакллантириш, 
“компетентлик 
тайёргарлик” ва “битирувчининг шахсий компетентлик модели” тушунчани ўз ичига олган.