2 Халқаро илмий-амалий конференция материаллари. Педагогик инновациялар, касб-ҳунар таълими бошқарув ҳамда педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларни малакасини ошириш институти, 2020 йил, 424 бет

 
 

---

368 
Таълим бериш ва ўқитиш сифатининг ортиши. 
ЮНЕСКО маълумотига кўра“боланинг ақлий ривожланиши ва муваффақиятли таълим 
олишида ўз она тилида ўқитиш ва таълим бериш муҳим аҳамият касб этади” . 
КОРНАИ ташкилоти ўрганишларига кўра, интернет тармоғида таълим олиш учун катта 
имкониятлар мавжудлигига қармасдан, дунё тилларининг 5 фоизидан камроқ қисми онлайн тизимда 
фойдаланилади.
Инсонлар ўзининг ақлий ва эмоцианал ҳусусиятлари жиҳатдан бир-биридан фарқ қилади, 
аудиторияларда берилган билимларни ўзлаштириш даражаси гуруҳда турлича бўлади, кимдир яхши 
ўзлаштиради кимдир эса ёмон. Фанлар кесимида фанни яхши ўзлаштираётган ўқувчилар контингенти 
турлича бўлади. Фақатгина 10% ўқувчилар барча фанларни яхши ўзлаштириш мумкин (бу 
ўзлаштириш кўрсаткичи ҳам гуруҳга нисбатан олинади). 
Бизнинг фикримизча ОТР маҳаллийлаштириш ва миллий ОТР яратилиши ёшларимизга 
индивидуал таълим олиш имконияти бу ўқувчиларга барча фаларни сифатли ўзлаштириш имконияни 
беради. Шу билан бирга, ўқувчилар ўз устида ишлашлари, янги маълумотларни излаш 
кўникмаларининг ривожланишига олиб келади. 
Иқтисодий самарадорлик. 
ОТР ўқув адабиётлари учун сарфланадиган маблағларини тежаш имкониятини беради. 
Creative Commons Асоциациясининг аълумотига кўра ОТР ўқувчиларга дунё бўйича ўртача 100 млн 
доллар маблағни тежаш имкониятини берган.
Дарсликларни очиқ лицензиялаш мажуд бўлган холларда ўқувчиларнинг қанча маблағ 
иқтисод қилишлари бўйича бошқа изланишлар ҳам олиб борилган. Жумладан OER Research Hub нинг 
ОТР таъсири бўйича чоп этилган ҳисоботида келтирилишича ОТР эвазига текин таълим олши 
имкониятининг мавжудлиги 88.4% талабаларнинг ўқишни давом эттириш тўғрисидаги қарорига 
ижобий таъсир қилган . Бровард Онлайн Коллежида эса ОТР дан адабиёт сифатида фойдаланиш 
эвазига ҳар йили 250 000 АҚШ доллари иқтисод қилинади. 
OER Research Hub ҳисоботига кўра 79,4% педагоглар ОТР дан янги ғоя ва илҳом олиш учун 
фойдаланадилар. Дирк Ван Дамм (ОЭСР) фикрича билим ва контент билан алмашишнинг янги 
методлари таълимда инновацияни ҳаракатлантирувчи куч ҳисобланади.
ОТР чоп қилинадиган ва қайта нашр учун маблағ талаб қиладиган ресурсларга нисбатан анча 
арзон (рентабел) ҳисобланади. Жумладан АКТ соҳасидаги “Компьютер инженеринги” ва “Дастурий 
инжинеринг” касби фанлар бўйича чоп қилинган адабиётлар охирги уч йил мобайнида 30 фоизгача 
эскирган. Ўқувчилар ушбу дарсликлардан фойдаланган ҳолда ўзларига зарур бўлган маълумотларга 
тўлиқ эга бўлмайдилар. Бу эса улани такомиллаштириш ва қайта чоп қилишни талаб этади. 
ОРТ эса бундай муаммолар бўлмайди чунки педагоглармазкур ресурсларга ўз вақтида тегишли 
ўзгаришларни киритиб доимий тарзда уларни янгилаб бориш имкониятига эга бўладилар. Бу жараён 
ўз навбатида ортиқча маблағ сарфлашни назарда тутмайди. 
Шуни таъкидлаш лозимки, ОТРлари БМТнинг “Барқарор ривожланиш мақсадлари 2030”да 
белгилан барча учун сифатли ва адолатли таълимни таъминлаш, бутун умр давомида таълим олиш 
имкониятини рағбатлантириш тўғрисидаги 4 мақсадини амалга оширишда муҳим аҳамият касб этади. 
Ўз навбатида сифатли таълим барқарор иқтисодий тараққиётнинг асоси ҳисобланади.