330
Ключевые слова:
обучение, компьютерное проектирование, совершенствование,
профессиональное образование, информационно-коммуникационная подготовка, информационно-
проектировочные задания.
Keywords:
training, computer design, improvement, vocational education, information and
communication training, information-design tasks.
Бўлажак профессионал таълим ўқитувчиларининг касбий тайёргарлигига бағишланган илмий-
тадқиқот ишларининг кўп эканлигига қарамай, таълим муассасалари учун профессионал таълим
ўқитувчиларини тайёрлашда уларнинг ахборот-коммуникацион тайёргарлигини компьютерли
лойиҳалаш воситалари асосида такомиллаштириш ишларни ташкил этиш, унинг мазмуни ва методига
оид масалалар ҳалигача етарлича очиб берилмаган. Педагогик адабиётларда “тайёргарлик” атамаси
жараён ва натижа сифатида тушунилади.
Касбий тайёргарлик деганда муайян фаолият соҳасида ишларни бажариш имконини берувчи
махсус билимлар, малакалар ва кўникмалар тизимини шакллантириш жараёни ва натижаси, касбий-
педагогик тайёргарлик деганда эса, тармоқ фанлари ўқитувчиларининг касбий фаолиятини самарали
амалга оширишига имкон берувчи билимлар, малакалар ва кўникмаларни шакллантириш жараёни ва
натижаси тушунилади.
Профессионал таълим ўқитувчисининг тайёргарлиги, битта ёки кўпи билан иккита фан бўйича
фаолият кўрсатадиган ўқув фан ўқитувчиси тайёргарлигидан фарқли ўлароқ, қўшкасблиликни тақозо
этади, чунки у ўрта маълумотли мутахассисларни тайёрлаши учун ҳам ўқитувчилик, ҳам ишлаб
чиқариш соҳаси бўйича муайян тайёргарликка эга бўлиши зарур [1].
Kомпьютерли лойиҳалашни яратиш учун: математик методлар ҳамда методлар ва ҳисоблаш
техникаси воситаларини қўллаш асосида лойиҳалашни такомиллаштириш; излаш, ишлов бериш ва
маълумотни чиқариш жараёнларини автоматлаштириш; оптималлаштириш ва кўп вариантли
лойиҳалаш методларидан фойдаланиш; лойиҳа ҳужжатларини шакллантириш сифатини ошириш;
ижодий бўлмаган ишларни автоматлаштириш ҳисобига лойиҳаловчилар меҳнатининг ижодий
улушини ошириш; лойиҳалаш методларини унификациялаш ва стандартлаштириш; лойиҳаловчи
бўлимларнинг турли даражадаги ҳамда вазифаси ҳар хил бўлган автоматлаштирилган тизимлар
билан мустаҳкам алоқада ишлаши зарур.
Kомпьютерли лойиҳалаш– автоматлаштирилган лойиҳалашни бажарувчи лойиҳаловчи
ташкилот ёки мутахассислар жамоаси билан боғланган автоматлаштирилган лойиҳалаш
воситаларининг мажмуидир. Kомпьютерли лойиҳалашнинг асосий вазифаси – объект ва унинг
таркибий қисмларини лойиҳалашни автоматлаштирилган тарзда бажаришдир.
Таълим мазмуни деганда бўлажак профессионал таълим ўқитувчилари талабалар ўқув
жараёнида ўзлаштирадиган илмий билимлар, амалий кўникма ва малакалар, касбий ва ахборот-
коммуникацион компетенциялар тизими, шунингдек дунёқараш ва ахлоқий-эстетик ғоялар тизими
тушунилади.
Бўлажак профессионал таълим ўқитувчиларининг ахборот-коммуникацион тайёргарлигини
компьютерли лойиҳалаш воситалари асосида такомиллаштириш жараёни моделининг рефлексив-
натижавий компоненти талабаларнинг ўз-ўзини баҳолашини, ўз-ўзини ва ўзаро бир-бирларининг
ўқув фаолиятини таҳлил этишни; аниқ шароитда мақсадни қўйиш, вазифа ва меъёрларни белгилаш ва
уларни амалга ошириш самарадорлигини мувофиқ тарзда баҳолаш, қилинган ишларнинг моҳият-
мазмуни, натижасини, методлар, ахборот-коммуникация воситалари ва дастурий маҳсулотларнинг
тўғрилигини танланганлигини тушунишни қамраб олади.
“Компьютерли лойиҳалаш” ўқув фани фанлараро моделини ўрганишда бўлажак профессионал
таълим ўқитувчиларининг ахборот-коммуникацион тайёргарлигини компьютерли лойиҳалаш
воситалари асосида такомиллаштириш жараёни самарадорлигини таъминлаш мақсадида моделли-
компетентли ўқув-методик таъминот ишлаб чиқилиб, ундан фаол фойдаланилади.
Do'stlaringiz bilan baham: