122-модда. Аризани кўрмасдан қолдириш асослари Суд қуйидаги ҳолларда аризани кўрмасдан қолдиради, агар:
1) ариза муомалага лаёқатсиз шахс томонидан берилган бўлса;
LexUZ шарҳи Қаранг: мазкур Кодекснинг 42-моддаси, Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик кодекси 22-моддаси. 2) манфаатдор шахс номидан ариза иш юритишга ваколати бўлмаган шахс томонидан берилган бўлса;
3) фуқаролик ишлари бўйича суднинг, иқтисодий суднинг ёки ҳакамлик судининг иш юритувида айни бир тарафлар ўртасидаги, айни бир предмет тўғрисидаги ва айни бир асослар бўйича низо юзасидан иш мавжуд бўлса;
4) тарафлар ўртасида ушбу низони ҳал қилиш учун ҳакамлик судига топшириш тўғрисида ҳакамлик битими тузилган бўлса;
LexUZ шарҳи Ўзбекистон Республикасининг 2006 йил 16 октябрдаги ЎРҚ-64-сонли “Ҳакамлик судлари тўғрисида” Қонуннинг 11 — 13-моддалари. 5) ишни ўзининг иштирокисиз муҳокама қилишни илтимос қилмаган тарафлар иккинчи чақирув бўйича ҳам узрли сабабларсиз судга келмаса, суд эса ишга оид мавжуд материаллар асосида ишни ҳал қилиш мумкин эмас, деб ҳисобласа;
LexUZ шарҳи Қаранг: мазкур Кодекснинг 221-моддаси. 6) ишни ўзининг иштирокисиз муҳокама қилишни илтимос қилмаган даъвогар иккинчи чақирув бўйича судга келмаса, жавобгар эса ишни мазмунан кўришни талаб қилмаса;
LexUZ шарҳи Қаранг: мазкур Кодекснинг 221-моддаси. 7) алоҳида тартибда юритиладиган ишни муҳокама қилиш вақтида судга тааллуқли ҳуқуқ тўғрисида низо келиб чиқса;
LexUZ шарҳи Қаранг: мазкур Кодекснинг 293-моддаси. 8) хотини ҳомиладор бўлган вақтда ёки бола туғилганидан кейин бир йил давомида эр хотинининг розилигисиз никоҳни бекор қилиш тўғрисида даъво тақдим этган бўлса;
LexUZ шарҳи Қаранг: Ўзбекистон Республикасининг Оила Кодекси 39, 40-моддалари. 9) даъвогар томонидан аризани кўрмасдан қолдириш тўғрисида ариза берилган бўлса;
10) даъвогар томонидан низони жавобгар билан судгача ҳал қилиш тартибига риоя қилинмаган, башарти бу қонунда ёки шартномада назарда тутилган бўлса;
LexUZ шарҳи Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик кодекси 384-моддаси иккинчи қисми. Олдинги таҳрирга қаранг. 101) даъвогар низони жавобгар билан медиация тартиб-таомилини амалга ошириш орқали ҳал қилиш тартибига риоя этмаган бўлса, башарти бу мазкур тоифадаги низолар учун қонунда ёки шартномада назарда тутилган бўлса;
102) медиация тартиб-таомилини амалга ошириш ҳақида илтимоснома билан арз қилган тарафлар уни амалга ошириш муддати тугаганидан сўнг суд мажлисига узрли сабабларсиз келмаса;
103) тарафлар ўртасида медиатив келишув тузилган бўлса;
(122-модда Ўзбекистон Республикасининг 2019 йил 20 мартдаги ЎРҚ-531-сонли Қонунига асосан 101, 102 ва 103-бандлар билан тўлдирилган — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 21.03.2019 й., 03/19/531/2799-сон) 11) мол-мулкни (ашёни) эгасиз деб топиш тўғрисидаги ариза қонунда белгиланган муддатдан олдин ёки эгасиз мол-мулкни (ашёни) аниқлаш ва ҳисобга олишнинг қонунда назарда тутилган тартиби бузилган ҳолда берилган бўлса.
Тарафлар узрсиз сабабларга кўра суд мажлисига келмаган тақдирда, агар уларнинг биттасидан ҳам ишни ўзининг иштирокисиз муҳокама қилиш тўғрисида ариза тушмаган бўлса, суд иш муҳокамасини кейинга қолдиради.
Тарафлар иккинчи чақирув бўйича узрсиз сабабларга кўра келмаса, суд аризани кўрмасдан қолдиришга ҳақли.
Фақат даъвогар иккинчи чақирув бўйича узрсиз сабабларга кўра келмаса, суд жавобгарнинг розилиги билан аризани кўрмасдан қолдиришга ҳақли.
LexUZ шарҳи Қаранг: мазкур Кодекснинг 122-моддаси 5-банди, 123-моддаси, Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2018 йил 19 майдаги 14-сонли «Биринчи инстанция суди томонидан фуқаролик процессуал қонун нормаларини қўллашнинг айрим масалалари тўғрисида»ги қарорининг 25-банди. 26. 44-модда. Тарафларнинг процессуал ҳуқуқ ва мажбуриятлари Тарафлар процессуал ҳуқуқлардан тенг фойдаланадилар ва тенг мажбуриятларга эга бўладилар.
Даъвогар билдирилган талабларнинг асосини ёки предметини ўзгартиришга, қўшимча талаблар тақдим этишга, даъво талабларининг миқдорини оширишга ёхуд камайтиришга, улардан тўлиқ ёки қисман воз кечишга ҳақли.
Жавобгар даъвогарнинг талабини тўлиқ ёки қисман тан олишга, қарши даъво тақдим этишга ҳақли.
LexUZ шарҳи Қаранг: Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2019 йил 24 майдаги 12-сонли «Суднинг ҳал қилув қарори ҳақида»ги қарорининг 14-банди. Олдинги таҳрирга қаранг. Даъво ишини юритишда тарафлар суд процессининг ҳар қандай босқичида ишни келишув битими тузиш ёки биринчи инстанция судида суд алоҳида хонага (маслаҳатхонага) суд ҳужжатини қабул қилиш учун чиққунига қадар медиатив келишув тузиш орқали тугаллашга ҳақли.
27. 199-модда. Қарши даъво тақдим этиш Суд томонидан иш бўйича ҳал қилув қарори чиқарилгунига қадар жавобгар дастлабки даъво билан биргаликда кўриб чиқиш учун даъвогарга нисбатан қарши даъво тақдим этишга ҳақли.
Қарши даъво тақдим этиш даъво тақдим этиш тўғрисидаги умумий қоидалар бўйича амалга оширилади.
LexUZ шарҳи Қаранг: мазкур Кодекснинг 37-моддаси, 44-моддаси учинчи қисми, 200-моддаси, 223-моддаси биринчи қисми 9-банди, Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2018 йил 19 майдаги 14-сонли «Биринчи инстанция суди томонидан фуқаролик процессуал қонун нормаларини қўллашнинг айрим масалалари тўғрисида»ги қарорининг 4-банди учининчи хатбошиси.
