2. Elektron tijorat bozorining tarkibiy tuzilishi Elektron biznes va elektron tijorat modellari

22.1-rasm. Internet-magazinni boshqarish sxemasi
Bu sxemada:
• Web-server – tushgan so’rovlarni taqsimlaydi, foydalanishni chegaralaydi.
• Ilovalar serveri – barcha tizim ishlashini, xususan Internet-magazin biznes mantiqini boshqaradi:
• MBBT ilovalar, mijozlar, schyotlar va hokozo hususidagi axborotni saqlashni va ishlashni amalgam oshiradi.
Talaba javob beradigan Internet-magazinning ta’minoti Web-vitrinanikiga qaraganda qimmqtga tushsada, uning imkoniyatlari juda keng va rentabelligi yuqori. Undan tashqari, axborotning dinamik ishlanishi va ma’lumotlar bazasining mavjudligi evaziga Internet-magazin har bir ro’yxatdan o’tgan xaridor bilan individual ishlash imkoniyatiga ega.
Elektron tijorat shartli ravishda bir necha turga bo'lingan:
1. B2B - dekodlashda qisqartma "biznesdan biznesga" degan ma'noni anglatadi.
2. B2C - "iste'molchi uchun biznes"
3. C2C - "Mijozlar bilan munosabatlar"
4. C2B - "Iste'molchilar va savdo tashkilotlari o'rtasidagi munosabatlar"
5. B2A - "Biznes boshqaruvi"
6. C2A - "Iste'molchilarni boshqarish"
Elektron tijoratning Business to Business (B2B) turida ikkala ishtirokchi ham tijorat korxonalari. Natijada, B2B elektron tijoratining ko'lami va qiymati juda katta bo'lishi mumkin. Bunday modelning misoli sifatida quyidagi vaziyatni tasvirlash mumkin: smartfon ishlab chiqaruvchi kompaniya o'z mahsulotlarini sotish uchun ulgurji sotuvchilarni qidirmoqda.
Shunday qilib, ushbu sxemada tovarlar keyinchalik ularni oxirgi iste'molchilarga qayta sotish uchun sotiladi. B2B tizimining asosiy maqsadi kompaniyalar o'rtasidagi onlayn hamkorlik samaradorligini oshirishdir.
Har qanday biznes modeli savdo aloqalari amalga oshiriladigan o'z platformasi bilan tavsiflanadi. B2B sxemasi uchun bunday saytlar birjalar, kim oshdi savdolari va kataloglardir.
Katalog yordamida siz sotib olingan mahsulotning xususiyatlari va xususiyatlari haqida maksimal ma'lumot olishingiz mumkin. Shuningdek, xaridorlar mahsulotlarni narxlari, etkazib berish shartlari va shartlari, taqrizlari va boshqalar bo'yicha taqqoslashlari mumkin.
Bunday axborotning shaffofligi mijozni tanlashni bir necha bor osonlashtirishi mumkin. Ko'pincha, kataloglar arzon tovarlar sotiladigan joylarda tuziladi, ularga talabni oldindan aytib berish mumkin va ularning narxi deyarli o'zgarishsiz qoladi.
Kim oshdi savdosi odatda noyob turdagi mahsulotlar uchun o'tkaziladi. Masalan, ular noyob narsalar, ixtisoslashtirilgan texnik uskunalar va boshqalar bo'lishi mumkin. Bu erda narxlar hech qachon o'rnatilmaydi va kim oshdi savdosi paytida yuzaga keladi.